ΑΝΤΙΣΥΣΤΗΜΙΚΟΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΕΣ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΙ – Άρθρο του Υποναυάρχου ε.α. Σ. Φενέκου

0

Πολλές φορές, νέοι κυρίως πολιτικοί εκφράζουν για τον εαυτό τους την άποψη ότι είναι “αντισυστημικοί”.

Όταν αναλύουν λίγο περισσότερο το τι εννοούν, αντιλαμβάνεται κανείς ότι δεν αναφέρονται σε μία νέα πολιτική πρόταση απεξαρτημένη από τις κατεστημένες πολιτικές ιδεολογίες και πρακτικές, που να θέλουν να τις ανατρέψουν, αλλά αναφέρονται κυρίως στο ότι δεν έχουν υποστήριξη από το «κομματικό κύκλωμα», που ελέγχεται κυρίως από τους παλαιότερους καρεκλοκενταυροδεινόσαυρους πολιτικούς.

Α.  ΣΥΣΤΗΜΙΚΟΙ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΥΣΤΗΜΙΚΟΙ

  1. Όμως η έννοια του “αντισυστημικού” στην πολιτική δεν μπορεί να είναι αυτή.
  • Αυτοί οι ίδιοι που αυτοχαρακτηρίζονται ως “αντισυστημικοί” μέσα σε κάποιο κομματικό μηχανισμό, στην ουσία επιδιώκουν να μπουν σε ένα «κύκλωμα» ισχυρής κομματικής επιρροής (παλαιό ή κάποιο ανανεωμένο ή νεώτερο) που εσφαλμένα το λένε σύστημα, ώστε να μπορούν να καρπωθούν τα εκλογικά/κομματικά οφέλη αυτού του υποστηρικτικού κυκλώματος. Γι αυτούς το “Κύκλωμα” είναι το “Σύστημα”.
  • Ο χαρακτηρισμός “αντισυστημικός” χρησιμοποιείται (καταχρηστικά συχνά), από πολιτικούς, καλλιτέχνες, διανοητές, ομάδες ακτιβισμού και για κάθε άνθρωπο που θέλει να δείξει την αντισυμβατική, ανατρεπτική πολλές φορές συμπεριφορά του, ενάντια σε ένα οργανωμένο κοινωνικό σύστημα, με σκοπό την ανατροπή του, την εκ βάθρων εκρίζωση του, χάριν μίας αξιώσεως ισχύος που φιλοδοξεί να εγκαθιδρύσει ένα νέο σύστημα.
  • Και κατ’ αντιδιαστολή, όσοι δρουν για την ομαλή εξελικτική βελτίωση ενός οιουδήποτε κοινωνικού συστήματος, θεωρούνται “συστημικοί”.
  1. Είναι όμως σωστός εννοιολογικά και ουσιαστικά ο χαρακτηρισμός αυτός;
  2. Ή απλά η έννοια έχει διαστρεβλωθεί και αποτελεί ένα ακόμη θύμα της αυταρέσκειας και της εγωιστικής προσπάθειας διάκρισης των ατόμων, από το “συστημικό μίγμα” όσων δρουν μεν για την εξελικτική βελτίωση, τον μετασχηματισμό, την αλλαγή ενός συστήματος, αλλά μπορούν και αντιλαμβάνονται ότι δρουν και κινούνται εντός του συστήματος εντός του οποίου τρέφονται και ζουν και δεν τολμούν να αυτοχαρακτηρισθουν ως “αντισυστημικοί”;

Και εύλογα προκύπτουν τα ερωτήματα:

  • α) Γιατί η δράση για την εξέλιξη και βελτίωση ενός συστήματος (που περιέχει εγγενώς και την αντίδραση) απαξιώνεται τόσο πολύ, ενώ σε αυτή βασίζεται η σταθερότητα κάθε συστήματος;
  • β) Γιατί θεωρούνται πιο σημαντικές, τους αποδίδεται μεγαλύτερα αξία από την πραγματική και υπερτονίζονται ως αντισυστημικές, πολλές κραυγαλέα επιφανειακές και θορυβώδεις δράσεις, εναλλακτικές κάποτε, άλλοτε καταστροφικές και πολλές φορές ατελέσφορες, για υποσυστήματα και λειτουργίες αυτού του ίδιου συστήματος που κοινωνούμε όλοι;

Β.   ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ        

  1. Η έννοια σύστημα αποδίδεται διττά στα παρακάτω:
  • Η πρώτη έννοια είναι ότι το σύστημα αποτελεί συνάθροιση/συλλογή οντοτήτων/αντικειμένων, υλικών ή αφηρημένων, τα οποία αποτελούν σύνολο και το κάθε στοιχείο αλληλεπιδρά ή συσχετίζεται με τουλάχιστον ένα ακόμη στοιχείο του συνόλου. Κάθε σύστημα έχει δομή, λειτουργίες, αρχές και μεταβλητές με συνεχείς αλληλεπιδράσεις.

Υποσύστημα είναι ένα σύνολο στοιχείων το οποίο δεν αποτελεί αυτόνομο σύστημα από μόνο του αλλά είναι μέρος του όλου συστήματος.

Κάθε αντικείμενο που δε συσχετίζεται / αλληλεπιδρά με κανένα στοιχείο του συστήματος δεν αποτελεί μέρος του συστήματος.

 

  • Η δεύτερη σημασία που αποδίδεται στο σύστημα, είναι η ταύτισή του με κατεστημένες δομές και λειτουργίες, όπου οι εγκαθιδρυμένες ιεραρχίες, η οργάνωση και οι λειτουργίες  του συστήματος, δεν επιτρέπουν σημαντικές μεταβολές και αλλαγές, περιορίζοντας πολλές ελευθερίες, καταπιέζοντας την ζωή και καθηλώνοντας την δημιουργικότητα των μελών του.

Και είναι γεγονός ότι τα συστήματα και ιδιαίτερα τα κοινωνικά, τείνουν να βολεύονται σε σταθερές δομές, οργάνωση και λειτουργίες, επί τη βάσει ενός ελεγχόμενου από τις ελίτ κανονιστικού και δεσμευτικού πλαισίου, το οποίο έχει την μορφή αρχών, θεσμών, συμβατικών δεσμεύσεων και υποχρεώσεων,  ηθικών πλαισίων, παραδόσεων, στερεότυπων και προκαταλήψεων.

Γ.   ΚΑΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑ

  1. Η οιαδήποτε αντίδραση, επανάσταση και εναλλακτική δράση, αναγκαστικά γίνεται εντός του συστήματος, καθορίζεται και επηρεάζεται από αυτό,  χρησιμοποιεί τα εργαλεία που το ίδιο το σύστημα έχει διαμορφώσει και διαθέτει.
  2. Και οπωσδήποτε η αποκαλούμενη ως “αντισυστημική” δράση, δεν μπορεί να επιτεθεί και να καταστρέψει όλο το σύστημα αλλά κυρίως εκείνα τα υποσυστήματα που είναι αδύναμα, ασταθή και πλέον ευάλωτα στη δομή και στη λειτουργία τους και έμμεσα να επιφέρει μεταβολή και σε κάποια άλλα στενά εξαρτημένα.
  3. Τελικά όμως αν και το σύστημα μπορεί να μεταβλήθηκε, όσον αφορά επί μέρους υποσυστήματα και κάποιες εκ των λειτουργικών και των αλληλεπιδράσεων τους, εν τούτοις παραμένει ως σύστημα, μέσα στο οποίο εκδηλώνονται όλες οι επαναστατικές, αντιδραστικές και εναλλακτικές δράσεις.
  4. Οι οποίες μάλιστα επιδιώκουν να εγκαθιδρύσουν δομές και λειτουργίες εντός του συστήματος, ως ένα νέο υποσύστημα, πολλές φορές με ανελαστικό και αρτηριοσκληρωτικό χαρακτήρα, πόσο μάλλον όταν οι επιδιωκόμενες αλλαγές έχουν δογματικό χαρακτήρα.
  5. Επαναστάσεις, αντιδράσεις, εναλλακτικές δράσεις και εξελικτικές δράσεις, γίνονται καθημερινά εντός των κοινωνικών συστημάτων και ακόμη και αν δεν γινόντουσαν θα έπρεπε να τις εφεύρουμε.

Είναι η πλέον βασική λειτουργία για την αλλαγή, την εξέλιξη και τον εκσυγχρονισμό κάθε συστήματος.

  1. Όμως αντισυστημική δεν μπορεί να είναι μία δράση, όταν όχι μόνο πηγάζει από το ίδιο το σύστημα αλλά και προσδιορίζεται και αναπτύσσεται επί τη βάσει του ίδιου συστήματος, χρησιμοποιεί του πόρους και τις δυνατότητες που το ίδιο της δίνει και είναι εξαρτημένη από τις δομές και τις λειτουργίες του.
  2. Θα ήταν αντισυστημικός κάποιος που θα κατέστρεφε τα πάντα, δομές, λειτουργίες, εξαρτημένες συμπεριφορές και μνήμες, ακόμη και τον ίδιο του τον εαυτό (ως νέο κατεστημένο), για να ξαναδημιουργηθεί εκ του μηδενός το νέο, σύστημα όμως και πάλι.

Δ.   ΚΑΤΑΛΗΓΟΝΤΑΣ

  1. Δυστυχώς λοιπόν για τους αυτάρεσκα αυτοαποκαλούμενους αντισυστημικούς, η πραγματικότητα είναι ότι δεν μπορούν να απεξαρτηθούν από το φυσικό και δομικό πλαίσιο και τις βασικές ζωτικές και λειτουργικές ανάγκες που ζει και αναπτύσσεται η κοινωνία.
  2. Και όταν το αντιληφθούν αυτό, ίσως κατανοήσουν καλύτερα και τα παρακάτω:
  • α) Ότι οι επαναστατικές και αντιδραστικές πράξεις είναι αναγκαίες και ζωτικές για τον εξέλιξη του συστήματος,  αλλά ότι έχουν κι αυτές  την τάση να γίνονται κατεστημένο και ανελαστικό κομμάτι του συστήματος και τότε θα προκαλέσουν κι αυτές επανάσταση και θα αποκαθηλωθούν για το νέο και τολμηρό.
  • β) Και ότι ένα σύστημα έχει ανάγκη όχι μόνο τους επαναστάτες  αντιδραστικούς αλλά και τους εξ ίσου επαναστάτες “εξελικτικούς και προοδευτικούς”, (φανερούς και αφανείς), οι οποίοι με την συνεχή θετική τους δράση προκαλούν καθημερινές μικρές ή μεγαλύτερες αλλαγές στο σύστημα, βελτιώνοντας  και εκσυγχρονίζοντάς το σε μία διαρκή  εξελικτική πορεία.
  • γ) Και σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να αυτοχαρακτηρίζεται ως “αντισυστημικός” κάθε νέος πολιτικός, επειδή δεν έχει υποστήριξη από συγκεκριμένο εκλογικό/κομματικό κύκλωμα, πόσο μάλλον όταν ο ίδιος επιδιώκει να το αλώσει είτε να δημιουργήσει το δικό του κύκλωμα.
    1. Γιατί η συμπεριφορά αυτή είναι εξόχως συστημική, καμία σχέση δεν έχει με την κατεστημένη πολιτική ιδεολογία και πρακτική, και ουδόλως μεταβάλλει το ακραία εσωστρεφές συστημικό πολιτικο-κομματικό κατεστημένο.

Αφήστε μια απάντηση

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιό σας!
Εισαγάγετε εδώ το όνομά σας