Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ – ΜΕΡΟΣ Β’ (14-18/10/1944)

0

Το πενθήμερο της αποχώρησης των Γερμανών

Τη φυγή των «σκληροτράχηλων» εγκληματιών ακολούθησε η κατάληψη των εγκαταλειμμένων χώρων καταυλισμού και βασανιστηρίων από ομάδες του ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ και πληθώρα συγγενών και φίλων που έψαχναν συγγενικά και φιλικά τους πρόσωπα, ακόμα και ενθύμια μέσα βασανισμού.

Τη μεθεπομένη (14/10) τα πρώτα αγήματα των Άγγλων στρατιωτών είχαν αποβιβαστεί στη Μεσσήνη κι εκείθεν κατευθύνοντο στην Ελεύθερη Αθήνα. Αυτοί θα αποτελούσαν προπομπούς που θα αναλάμβαναν προγεφυρωματικά μέχρις ότου εμφανιστεί το ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΑΓΗΜΑ που προεβλέπετο από την «αμαρτωλή» όπως θα αποδειχτεί «Συμφωνία της Γκαζέρτας». Να σημειωθεί, για να φανεί και το πνεύμα της εποχής, στις τεθείσες υπογραφές της Συμφωνίας κυριάρχησε ένα αίσθημα αμοιβαίας επιφυλακτικότητας μεταξύ των εκπροσώπων του βρετανικού επιτελείου και των εκπροσώπων των αντιστασιακών οργανώσεων (ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΔΕ) ιδία όταν αναφέρθηκε ως απόφαση του Βρετανικού Στρατηγείου η ιδιάζουσας πολιτικής σημασίας ΣΥΜΦΩΝΙΑ ότι «Ο Βρετανός Στρατηγός ΣΚΟΜΠΥ μετά του επιτελείου του αναλαμβάνουν να επιβάλουν την τάξη στην Ελλάδα»!

Οι χρονικές συνθήκες επιβολής της εν λόγω Συμφωνίας (ελάχιστες ημέρες προ της αφίξεως της Εθνικής Κυβερνήσεως στην Ελλάδα) λόγω του προβλεπόμενου περιεχομένου και της ανυπαρξίας κρατικών δομών, αποτελούσε προπομπό του διχασμού που θα κατέληγε σε αδελφοκτόνο πόλεμο, αφού υπήρχε τεράστιο το αίσθημα της εκδίκησης, πολύχρονης πείνας, προδοσίας, φυλάκισης ομαδικών και ατομικών εκτελέσεων των Ελλήνων αγωνιστών.

Στις 17 Οκτωβρίου 1944 η Αθήνα, ο Πειραιάς και οι γύρω Δήμοι, σημαιοστολισμένοι με τη Γαλανόλευκη, ετοιμάζοντο την επομένη να συγκεντρωθούν στην Πλατεία Συντάγματος. Είχε γίνει γνωστό ότι θα απηύθυνε ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟ για την ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ του Ελληνικού λαού ο Γεώργιος Παπανδρέου ως εκπρόσωπος της «ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ» ο οποίος με βάση τους όρους της «Συμφωνίας του ΛΙΒΑΝΟΥ» (17-20/5/1944) είχε οριστεί ως πρώτος Πρωθυπουργός της μετακατοχικής Ελλάδας.

Αποβραδίς δεν υπήρχε γωνιά σε κάθε γειτονιά των γύρω συνοικιών από την οποία αυτοσχέδια «ΧΩΝΙΑ», η Λαϊκή παρηγοριά στις μέρες της Κατοχής, που να μην καλούσαν στη συγκέντρωση της επομένης.

Η Μεγάλη Ημέρα

Τετάρτη 18 Οκτωβρίου 1944

Τα πάντα εστρέφοντο πέριξ της ημέρας του Εθνικού Εορτασμού.

Το πρωί της ημέρας εκείνης χιλιάδες Αθηναίοι, αλλά κι εγώ με τον πατέρα και τα αδέλφια μου, έφευγαν από τα σπίτια τους και συνέρρεαν προς το κέντρο της πρωτεύουσας με κοινό στόχο τη συνάντηση στη θρυλική πλέον ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ όπου θα εδίδετο ο Εθνικός Εορτασμός.

Επρόκειτο περί θρυλικού τόπου ΕΘΝΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ λόγω δύο αντιστασιακών εκδηλώσεων χιλιάδων Λαού στη διάρκεια της ΚΑΤΟΧΗΣ, που έχουν μείνει χαραγμένα στο μυαλό μου.  Στην πρώτη αιματηρή επετειακή της 28/10/1942, θυμάμαι γυμνασιόπαις με όλους τους μαθητές του 7ου Γυμνασίου Παγκρατίου να βρίσκομαι στην πλατεία και τους γύρω δρόμους που έσφυζε από χιλιάδες άνδρες και γυναίκες κάθε ηλικίας, μέρος ενός ξεσηκωμένου λαού που μετά από ένα ΝΙΚΗΦΟΡΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΠΟΛΕΜΟΥ βρέθηκε ηττημένος. Είχε έρθει η ώρα να δείξουν την τόλμη τους.

Εκείνο το πρωί συγκρούστηκαν με τους Ιταλούς Καραμπινιέρους αρχικά, και τον έφιππο λόχο με τον οπλισμό του, όταν οι Καραμπινιέροι του Commando Piazza δεν μπόρεσαν να διαλύσουν τους διαδηλωτές και ξανά το 1943 με το ίδιο θέαμα με άλλη ισοδύναμη σε όγκο διαδήλωση, με την «Γκεστάπο» και S/S επιτιθέμενους για να καταστείλουν τον ξεσηκωμό του λαού για να αποτρέψει την υποχρεωτική στράτευση προκειμένου να επανδρωθούν τα εργοστάσια στην Γερμανία. Τέλος, στους φανοστάτες της πλατείας υπήρχε και η ανάμνηση χρήσεώς τους ως ικριώματα κρεμάλας Ελλήνων από τους κατακτητές.

Στην πλατεία ο κόσμος που έλαβε μέρος στη γιορτή αρνείτο τον τελειωμό της και την επεξέτεινε σε διαδήλωση. Σχεδόν στο σύνολό μας, κρατούσαμε ελληνικές σημαίες με γραμμένο στους σταυρούς «ΕΑΜ», «ΕΛΑΣ», «ΕΔΕΣ» και «ΚΚΕ», αλλά και σημαίες Βρετανικές, Αμερικανικές και Ρώσικες. Υπήρχαν επίσης τεράστια πανώ με συνθήματα όπως:

«ΛΑΟΚΡΑΤΙΑ ΚΡΕΜΑΛΑ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΔΟΤΕΣ»

«Ο.Π.Λ.Α. ΔΙΚΕΙΑ ΣΤΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΧΤΗΤΗ»

«ΟΙ ΔΩΣΙΛΟΓΟΙ ΣΤΑ ΛΑΙΚΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ»

Υπήρχαν μερικά που ήσαν έξω από το πνεύμα των παραπάνω συνθημάτων όπως:

«ΖΗΤΩ ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ»

«WELCOME»

«ZΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ»

«ΛΑΟΚΡΑΤΙΑ ΟΧΙ ΒΑΣΙΛΕΙΑ».

Κατά τις εννιάμιση, με ήδη κατάμεστη την πλατεία, από τις οδούς πρόσβασης Αμαλίας, Βασ. Σοφίας, Όθωνος, Βασ. Γεωργίου, Βουκουρεστίου, Σταδίου, Ερμού, Μητροπόλεως, θυμάμαι τον κόσμο ήδη να συνωστίζεται για να φτάσει σε θέση όσο πιο κοντά γίνεται, ώστε να μπορεί κάποιος να βλέπει το μπαλκόνι του πρώτου ορόφου που στέγαζε τότε – νομίζω – το Υπουργείο Οικονομικών.

Στην οδό Καραγεώργη Σερβίας, απέναντι από την κεντρική πόρτα εισόδου του Υπουργείου, στα κάγκελα της αυλής μιας διώροφης τότε υπάρχουσας κατοικίας, βρέθηκα ανεβασμένος με τον Πατέρα όρθιο από κάτω, κι εγώ περιστρεφόμενος σαν περισκόπιο περιέγραφα στον πατέρα μου και άκουγαν οι γύρω παριστάμενοι τα συμβαίνοντα κατά την αναμονή του συμφωνηθέντος Πρωθυπουργού ΕΘΝΙΚΗΣ «απελευθέρωσης» Γεωργίου Παπανδρέου (για την ώρα) της πρώτης ΜΕΤΑΚΑΤΟΧΙΚΗΣ Ελληνικής Κυβερνήσεως.

Από το σημείο που είμαστε δεν έβλεπα μεν το μπαλκόνι από το οποίο ο Παπανδρέου θα εκφωνούσε τον εορταστικό λόγω της ημέρας πανηγυρικό της απελευθέρωσης της πρωτεύουσας της χώρας στις 14.10.1944, ήταν φανερό όμως ότι θα εμπεριείχε το σχέδιο τροχοδρόμησης της νέας πολιτικής ζωής του τόπου, βάσει προδιαγεγραμμένων σχεδίων απεχόντων αυτών του «ΛΙΒΑΝΟΥ ΚΑΙ ΓΚΑΖΕΡΤΑΣ».

Ενώ τα αναμένοντα χιλιάδες πλήθη ανυπομονούσαν να εμφανιστεί ο Πρωθυπουργός, εκείνος από πληροφοριοδότες απολάμβανε ΤΟ ΜΕΘΥΣΙ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ ΜΕΤΑ ΟΚΤΩ και ΚΑΤΙ ΧΡΟΝΙΑ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ ΜΕΤΑΞΑ & ΞΕΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ.

Με χορούς και πατριωτικά τραγούδια, «Εμπρός Ελλάδα, για την Ελλάδα» και άλλα γνωστά, όπως «Το ’χουμε βάλει βαθειά μες στην καρδιά μας ΛΑΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΟΧI ΒΑΣΙΛΕΙΑ», «Βροντάει ο Όλυμπος αστράφτ’ η Γκιώνα» ο λαός πανηγύριζε. Τηλεβόες από διάφορες θέσεις της πλατείας έδιναν τα συνθήματα που επαναλάμβαναν οι εκατοντάδες που ΜΕ ΣΗΜΑΙΕΣ, ΠΛΑΚΑΤ, αλλά και ΠΑΛΜΟ ΕΠΙΧΕΙΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΕΚΦΡΑΣΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ «ΜΕΤΑΔΩΣΟΥΝ» ΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΗ «ΘΕΛΗΣΗ» ΤΟΥΣ και ΝΑ ΑΚΟΥΣΟΥΝ ΑΠΟ ΠΡΩΤΟ ΧΕΡΙ ΤΗΝ «ΑΠΟΔΟΧΗ» ΤΗΣ… ΑΛΛΗΣ ΠΛΕΥΡΑΣ!!!!

Ιάσων Μακρυγιάννης, τ. Γ. Δ/ντης Πολυμέσων και ΜΜΕ
(Αποσπασματικό χρονογράφημα βιβλίου «Η ΖΩΗ ΜΟΥ»)

Α’ μέρος

Αφήστε μια απάντηση

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιό σας!
Εισαγάγετε εδώ το όνομά σας