Σε μια εποχή τόσο πολύπλοκη σαν την σημερινή δυνατός είναι εκείνος που κατέχει την πληροφορία και μπορεί να την διαχειριστεί πιο γρήγορα από τους αντιπάλους του στο επίπεδο των επιχειρήσεων, της οικονομίας, της πολιτικής διαχείρισης ακόμα και στην έκβαση ενός πολέμου.
Ήδη από την αρχαιότητα, η συλλογή της πληροφορίας, πάντα συνυφασμένη με τον μυστικισμό, το παράνομο, ενίοτε τον σπιούνο και τον παράτολμο, εκείνον που δρούσε πίσω αλλά και μέσα στις γραμμές του εχθρού θεωρείτο κρίσιμης σημασίας παράμετρος στις πολιτικοστρατιωτικές εξελίξεις.
Στην σύγχρονη εποχή η συλλογή της πληροφορίας και η ικανότητα συστηματικής ανάλυσής της φαντάζουν τόσο κρίσιμες που καμία οργανωμένη πολιτεία δεν υπάρχει χωρίς να διαθέτει τουλάχιστον μια στοιχειωδώς οργανωμένη οντότητα που να αφορά την συλλογή και διαχείριση της πληροφορίας σε επίπεδο κράτους.
Είναι ο κόσμος των μυστικών υπηρεσιών, του intelligence service …
Κοινωνίες με ανταγωνιστικό profile στο διεθνές περιβάλλον φαίνεται πως ποντάρουν ιδιαίτερα στο ρόλο των μυστικών υπηρεσιών ενώ η κρατική στήριξη που ή τελευταίες δέχονται είναι σε κάποιες περιπτώσεις εντυπωσιακές έως και αδιανόητες …
Η περίφημη Mosant, η Ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών χρηματοδοτείται από το Εβραϊκό κράτος με επίσημα ποσά που προσεγγίζουν τα τρία δις το χρόνο !!…
Ήδη από την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ η παρουσία μιας ισχυρής και οργανωμένης κεντρικής υπηρεσίας πληροφοριών θεωρήθηκε κομβικής σημασίας για την ασφάλεια του νεοσύστατου κράτους και με πρώτη σοβαρή αποστολή τον εντοπισμό και την σύλληψη των απανταχού εγκληματιών πολέμου του Εβραϊκού ολοκαυτώματος…
Το 1951 ο Νταβίντ Μπεν Γουριόν ο Θρυλικός εθνοπατέρας του κράτους αυτού αναδιοργάνωσε την Mosant και έκτοτε η συγκεκριμένη υπηρεσία απευθύνεται στον ίδιο τον Πρωθυπουργό.
Με ένα καταστατικό ασαφή ως προς την λειτουργικότητά της και με δραστηριότητες και υπερεξουσίες πέραν του Συντάγματος η Mosant θεωρείται σήμερα η κορυφαία στον κόσμο…
Στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού στις Ηνωμένες Πολιτείες τα πράγματα είναι ακόμα πιο πολύπλοκα αφού οι Αμερικανοί έχουν ουσιαστικά δύο αντίστοιχες υπηρεσίες, το FBI που αφορά συλλογή πληροφοριών εσωτερικής ασφάλειας και την περίφημη CIA με δίκτυα πληροφοριών σε όλο τον κόσμο και σχετίζεται με την εξωτερική ασφάλεια των ΗΠΑ.
Οι Βρετανοί ακολουθούν ένα παρόμοιο μοντέλο δημιουργώντας και εκείνοι ένα παράλληλο δίκτυο δύο μυστικών υπηρεσιών την MI5 που λειτουργεί ως εγχώρια υπηρεσία αντικατασκοπείας και ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου και την περίφημη MI6 η οποία λειτουργεί όπως και η αντίστοιχη CIA των Αμερικανών.
Ποιος δε θυμάται την περίφημη KGB του πάλαι ποτέ Σοβιετικού καθεστώτος…
Η KGB μέσα από διαδοχικές αλλαγές στην ονομασία της και ξεκινώντας με το αρχικό επωνύμιο Cheka, ιδρύθηκε το 1917 με αρχικό στόχο να υποστηρίξει το ιδεολογικό αφήγημα των μπολσεβίκων τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.
Οι Σοβιετικοί έδωσαν άλλη διάσταση στην οργάνωση και δράση των μυστικών υπηρεσιών, οργανώνοντας ένα παγκόσμιο δίκτυο από πράκτορες με μόνιμη διαμονή στις κατά τόπους χώρες του εξωτερικού, αλλά και εκείνους που δρούσαν μέσω των πρεσβειών της Σοβιετικής Ένωσης. Παράλληλα ήταν οι πρώτοι που δημιούργησαν και μηχανισμούς εσωτερικού ελέγχου.
Κορυφαίο σίγουρα επίτευγμα της εν λόγω Σοβιετικής Κατασκοπείας η διείσδυση της KGB στο Αμερικανικό ’’ Πρόγραμμα Μανχάταν ‘’ που αφορούσε την κατασκευή της ατομικής βόμβας και η κλοπή πολύ κρίσιμων πληροφοριών που έδωσαν την δυνατότητα στους Σοβιετικούς να κατασκευάσουν την πρώτη Ρωσική πυρηνική βόμβα.
Σοβιετικοί πράκτορες είχαν κατορθώσει να εισχωρήσουν στην ομάδα του Robert Oppenheimer που κατασκεύαζε την ατομική βόμβα στο Los Alamos του Νέου Μεξικού. Η κίνηση αυτή αποδείχτηκε κομβική στην δημιουργία του μετέπειτα κόσμου και η απαρχή του ψυχρού πολέμου που ακολούθησε.
Η KGB ειδικά στην εποχή του Στάλιν υπήρξε όργανο ελέγχου και εκκαθάρισης αντικαθεστωτικών και αντιπάλων του Σοβιετικού ηγέτη όπως ο Λέων Τρότσκι η δολοφονία του οποίου οργανώθηκε από την εν λόγω υπηρεσία …
Ηγέτες όπως ο σημερινός πρόεδρος της Ρωσίας, υπήρξαν πράκτορες της KGB ενώ ο ΓΓ του ΚΚΣΕ και πρόεδρος του Ανώτατου Σοβιέτ Γιούρι Αντρόπωφ που διαδέχτηκε τον Λεονίντ Μπρέσνιεφ υπήρξε και αρχηγός της.
Διαλύθηκε το 1991 μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα που είχε οργανωθεί από την ίδια ενάντια στο πρόσφατα αποθανόντα τελευταίο Σοβιετικό πρόεδρο Γκορμπατσόφ. Διάδοχη οντότητα της KGB είναι σήμερα η FSB. Πρώτος αρχηγός της αλλά και εκείνος ο οποίος την ανανέωσε εκ βάθρων ο σημερινός πρόεδρος Πούτιν.
Στην γειτονική μας Τουρκία καθόλου αμελητέα ποσότητα δεν θεωρείται η αντίστοιχη Τουρκική MIT. Ιδρύθηκε το 1965 αντικαθιστώντας την προηγούμενη Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας MEH.
Στα χρόνια της διακυβέρνησης της Τουρκίας από τον αναθεωρητή τούρκο πρόεδρο Ερντογάν η ΜΙΤ έχει αναδιοργανωθεί πλήρως στοχεύοντας στην εξυπηρέτηση των μακροπρόθεσμων Νεοοθωμανικών σχεδίων του καθεστώτος. Με νέα γραφεία, σε επιβλητικό κτήριο σύμφωνα με τα Αμερικανικά πρότυπα, με τεράστια οικονομική ( αδιευκρίνιστη ) υποστήριξη από το καθεστώς, με συνεργασία με αντίστοιχες ξένες υπηρεσίες, και ένα modus operating ιδιαίτερα εξελιγμένο η Τουρκική ΜΙΤ έχει αφήσει το αποτύπωμά της ως προπομπός της Τουρκικής παρουσίας, στην Εγγύς και Μέση Ανατολή στην περιοχή του Καυκάσου την Βόρεια Αφρική την ευρύτερη περιοχή της Αραβίας την Ευρώπη και γενικά όπου υπήρξε Οθωμανικό παρελθόν αλλά και Μουσουλμανική επιρροή ….
Όπου πήγαν οι Τούρκοι … Καύκασο, Συρία, Λιβύη, Κατάρ, Ιράκ, Βαλκάνια, Αφρικανικό κέρας … πρώτα πήγαν οι τούρκοι πράκτορες ….
Στην Ελλάδα, η πρώτη αντίστοιχα σύγχρονη υπηρεσία καταγράφεται το 1908 και η παρουσία της συνδέθηκε με τον Μακεδονικό Αγώνα και την παρουσία Ελλήνων πρακτόρων με στόχο την συλλογή στρατιωτικών και οικονομικών πληροφοριών στην κατεχόμενη από τους Οθωμανούς περιοχή της Βορείου Ελλάδας.
Ουσιαστικά υπηρεσία πληροφοριών και μάλιστα οργανωμένη στα Αμερικανικά πρότυπα έχουμε το 1949 με την ονομασία Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών ΚΥΠ. Το απίθανο εδώ όμως ήταν ότι η εξάρτηση και ο έλεγχός της από τους Αμερικανούς ήταν απόλυτος, καθώς επί σειρά ετών οι εργαζόμενοι στην εν λόγω υπηρεσία πληρώνονταν από το Αμερικανικό κράτος!!
Το καθεστώς αυτό τερμάτισε με σχετικό νομοθετικό διάταγμα ο Γεώργιος Παπανδρέου το 1964 ενώ η δράση της ΚΥΠ συνδέθηκε με διάφορα γεγονότα στην Ελλάδα όπως η χούντα των Συνταγματαρχών το 1967.
Κομβικά γεγονότα στην Ελληνική Υπηρεσία Πληροφοριών το 1986 όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου με τον νόμο 1645 που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 132Α μετονομάζει την ΚΥΠ σε ΕΥΠ πλέον (Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών) με πρώτο διοικητή τον Κώστα Τσίμα.
Το καθεστώς λειτουργίας της ορίζεται με προεδρικό διάταγμα, ενώ από τον Αύγουστο του 2019 με τον νόμο 4622/2019 υπάγεται στην προεδρία της Κυβέρνησης , δηλαδή τον Πρωθυπουργό.
*************
Αν θέλαμε μετά από την περιληπτική μας αναφορά στις ανά τον κόσμο πλέον σημαντικές υπηρεσίες κατασκοπίας ή αντικατασκοπείας όπως μάλλον κατά ευφημισμό αρέσκονται οι περισσότερες να λέγονται θα συνοψίζαμε μερικές σκέψεις μας ως εξής:
- Σε έναν πλανήτη μαγικά φτιαγμένο, αυτού του είδους οι υπηρεσίες δεν θα έπρεπε να υπάρχουν.
- Η συλλογή πληροφορίας και η κατασκοπεία γενικά, ενέχει από μόνη της το στοιχείο της μη νομιμότητας και πάντως δεν είναι ο χώρος αναφοράς στα δημοκρατικά ιδεώδη.
- Για κάποια πράγματα και όταν το επίσημο κράτος δεν μπορεί να εκτεθεί και να αναλάβει την ευθύνη, κάποιος πρέπει να κάνει την βρώμικη δουλειά.
- Κράτη με ισχυρό αποτύπωμα στο διεθνές στερέωμα έχουν πίσω τους ισχυρούς μηχανισμούς μυστικών υπηρεσιών.
- Αξιακά συστήματα, όπως τα γνωρίζουμε σε ‘’ πιο φωτεινές εκδηλώσεις ‘’ ανθρώπινων δραστηριοτήτων, λίγη σημασία μπορεί να έχουν σε έναν σκιώδη κόσμο που φέρνει τον χαρακτηρισμό μυστικός …..
- Αυτό που πρέπει να αποτελεί απόλυτη αξιακή προϋπόθεση για τους συγκεκριμένους χώρους – πέραν των όποιων ειδικών απαιτήσεων- είναι ο πατριωτισμός και η αφοσίωση σε αυτό για το οποίο υπάρχουν οι συγκεκριμένες οντότητες δηλαδή η προώθηση της εθνικής ασφάλειας, της ασφάλειας των συνόρων και η αντικατασκοπική τους δράση έναντι άλλων υπηρεσιών που επιβουλεύονται την εθνική υπόσταση.
Τους τελευταίους μήνες έχουμε γίνει μάρτυρες μιας ατέρμονης αναφοράς για τον ρόλο της Ελληνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών στο δημόσιο ‘’γίγνεσθαι’’, την πιθανή παρεκτροπή της σε αντιδεοντολογικές μεθόδους, την πιθανή λειτουργία της όχι προς όφελος του έθνους αλλά και την πιθανότητα πατροναρίσματός της από πιθανά ξένα ή εγχώρια κέντρα…
Αφορμή… η αποκάλυψη ότι η ΕΥΠ είχε εμπλακεί στην παρακολούθηση του κινητού τηλεφώνου του αρχηγού της ήσσονος αντιπολίτευσης.
Έκτοτε και επειδή ως γνωστό, ζούμε σε έναν μαγικό τόπο που όλοι έχουν άποψη για όλα, έχουμε ακούσει τα πάντα….
Δημοσιογράφοι, παρουσιαστές, τραγουδιστές, αστρολόγοι και πάσης φύσεως μελλοντολόγοι έχουν άποψη για τα σύγχρονα συστήματα παρακολούθησης τύπου PREDATOR κλπ., καθώς και τον τρόπο, και μάλιστα το δημοκρατικό τρόπο που θα έπρεπε λέει να λειτουργεί η ΕΥΠ…
Το λυπηρό σε όλα αυτά τα ακούσματα, είναι πως και άνθρωποι υποτίθεται σοβαροί επιμένουν για άπλετο φως στο χώρο των μυστικών υπηρεσιών της χώρας ….
Δηλαδή φτάσαμε να σκεφτόμαστε, μήπως τελικά για να γίνουμε πιο δημοκρατικοί…. μήπως …. να ζητήσουμε ανάρτηση για το πλάνο των επόμενων ενεργειών της ΕΥΠ, μέσω του συστήματος ‘’διαύγεια’’ προκειμένου να ενημερωθούν πλήρως οι πολίτες….!!!
Είναι να γελάμε…
Στον αντίποδα, το επιμόνως αρνούμενο να ωριμάσει πολιτικό μας σύστημα, επιμένει να σπεκουλάρει πάνω στον πολύ σοβαρό αυτό θεσμό των μυστικών υπηρεσιών της χώρας, πιθανολογώντας για πολιτικά οφέλη …
Σε μια ειδική επιτροπή που συστάθηκε να εξετάσει το ζήτημα και με απόλυτη υποτίθεται εχεμύθεια, εφόσον έχουμε να κάνουμε και με θέματα ύψιστης σημασίας για την ασφάλεια της πατρίδας, μόνο κάμερες και ξένα δίκτυα δεν προσκλήθηκαν, ενώ κάποιοι ‘’θεματοφύλακες’’ του έθνους, ήταν μέσω των κινητών τους σε άμεση σύνδεση με τα δημοσιογράφους και κανάλια ….
Αν είναι κάτι που θεωρώ προσωπικά ότι σαν πολίτης, με ενόχλησε, ήταν που αποκαλύφθηκε το γεγονός ….
Αν έγινε σκόπιμα και για κάποιο λόγο που δεν με ενδιαφέρει, το θέμα αλλάζει, αν όμως υπήρξε διαρροή, εδώ έχουμε να κάνουμε με αστοχία και σοβαρό λάθος της υπηρεσίας. Σήμερα ήταν μια παρακολούθηση, αύριο θα μπορούσε να είναι ένα πολύ σοβαρό στρατιωτικό, εθνικό θέμα που θα διαρρεύσει…
Σαφώς και η ΕΥΠ πρέπει να ελέγχεται, αλλά με έναν μηχανισμό εσωτερικής ασφάλειας που η ίδια η υπηρεσία πρέπει να διαθέτει (και υποθέτω ότι σίγουρα διαθέτει) αλλά και που αν αυτό δεν συμβαίνει θα πρέπει το πολιτικό μας σύστημα με κάποιον τρόπο να δημιουργήσει με σεβασμό πάντα στο αυτονόητο….. τα στεγανά, που ως ειδική – μυστική υπηρεσία πρέπει να διαθέτει.
Αυτό που θέλω να πω, είναι αυτό που προανέφερα: ο χώρος της ΕΥΠ δεν είναι χώρος επίδειξης των δημοκρατικών μας απόψεων….
Η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών, είναι ένας πολύ σημαντικός θεσμός και σαν τέτοιος θα πρέπει όχι μόνο να διαφυλαχτεί, αλλά και να ενισχυθεί με κάθε τρόπο για να επιτελέσει το πολύ σπουδαίο έργο για το οποίο προορίζεται, μακριά από φανφάρες, δημοσιότητες και άλλα άσχετα που καμία σχέση δεν έχουν με την εν λόγω οντότητα.
Πριν λίγες μέρες το Αμερικανικό FBI έκανε αιφνιδιαστική έρευνα στο σπίτι του πρώην Αμερικανού Προέδρου Τραμπ όπου κατάσχεσε υλικό και διάφορα στοιχεία στο πλαίσιο ερευνών που προφανώς αφορούσαν τα γεγονότα στο Καπιτώλιο, αλλά ιδιαίτερες πληροφορίες δεν δόθηκαν από την εν λόγω υπηρεσία. Η Αμερικανική κοινή γνώμη ακόμα και οι υποστηρικτές του πρώην προέδρου δεν αντέδρασαν, ενώ η πλειοψηφία του Μιντιακού συστήματος το αποδέχτηκε.
Θεωρώ πως και στην Ελλάδα θα πρέπει το πολιτικό μας σύστημα να καταλάβει πως υπηρεσίες με τόσο κρίσιμη παρουσία για την Ασφάλεια της πατρίδας πρέπει να προστατεύονται και να μην γίνονται πεδίο αντιπαράθεσης για άσχετους, ανόητους λόγους και πολιτικάντικες νοοτροπίες περασμένων δεκαετιών.
Στην τελική, το είπαμε… κυρίαρχο χαρακτηριστικό των εν λόγω υπηρεσιών είναι η ίδια τους η υπόσταση …. το Μυστική Υπηρεσία….
Τις θεωρίες ‘’ περί φωτός’’ και διαφάνειας, μπορούμε να τις επικαλεστούμε για άλλα πράγματα. Ας σταματήσουμε λοιπόν να διυλίζουμε κουνούπια …
Σε τελική ανάλυση αυτό που ο πολίτης θέλει είναι : …αν ποτέ κάποιος αποφασίσει να έρθει νύχτα ….. οι Μυστικές μας υπηρεσίες να έχουν κάνει τη δουλεία τους , να το γνωρίζουμε, και να τους περιμένουμε καταλλήλως….
Η παρούσα Κυβέρνηση σε καμία περίπτωση, κατά τη γνώμη μας δεν θα κριθεί από το συγκεκριμένο γεγονός.
Η διασφάλιση του αισθήματος σιγουριάς, εθνικής αυτοπεποίθησης, καθώς και η βελτίωση των οικονομικών μεγεθών στην καθημερινότητα είναι τα κρίσιμα θέματα με βάση τα οποία οι πολίτες, σύντομα θα κληθούν να κρίνουν τελικά αυτούς που τώρα κυβερνούν.
