ΜΑΡΚΙΔΕΣ ΠΟΥΛΙΟΥ ΤΥΠΟΓΡΑΦΟΙ, ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ, ΕΚΔΟΤΕΣ ΥΠΟ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ ΜΕΓΑ

0

 

Το σημερινό μας θέμα αναφέρεται στο παρελθόν. Πρόκειται για τους αδελφούς Μαρκίδες Πούλιου. Οι αδερφοί Μαρκίδες Πούλιου από τη ΣΙΑΤΙΣΤΑ της Δυτικής Μακεδονίας είναι οι εκδότες της πρώτης σωζόμενης ελληνικής εφημερίδας, δραστήριοι τυπογράφοι, μεγάλοι πατριώτες και στενοί συνεργάτες του εθνεγέρτη ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ-ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗ. Ο πατέρας τους, Μάρκος Πούλιου, εγκαταστάθηκε στη ΒΙΕΝΝΗ ως έμπορος και από το 1776 πήρε κοντά του τους δυο γιους του, τον Πούλιο και το Γεώργιο. Τα δυο αδέρφια μορφώθηκαν, έμαθαν ξένες γλώσσες κι ασχολήθηκαν με το εμπόριο και πήραν την Αυστριακή υπηκοότητα.

Ο Πούλιος (ή Πούπλιος) εργάστηκε ως εφοριακός και ο Γεώργιος ως εμπορομεσίτης ανατολικών ειδών. Από το 1790 στράφηκαν στην τυπογραφία και την έκδοση βιβλίων. Εργάστηκαν στο τυπογραφείο του Ιωσήφ Μπαουμάιστερ, το οποίο ανέλαβαν από το 1792 ως το 1797, οπότε έκλεισε από τος Αυστριακές αρχές μετά τη σύλληψη του Ρήγα. Στην εμπορική φίρμα των εκδοτικών επιχειρήσεών τους καθιέρωσαν το όνομα ΜΑΡΚΙΔΕΣ ΠΟΥΛΙΟΥ, δηλαδή γιοι του Μάρκου.

Το 1790 εξέδωσαν την πρώτη ελληνική εφημερίδα ενώ στο τυπογραφείο τύπωσαν πολλά ελληνικά βιβλία και τη ΧΑΡΤΑ, το επαναστατικό μανιφέστο του Ρήγα ο οποίος συχνά βρισκόταν στο πατάρι του τυπογραφείου και συνεργαζόταν με τους αδερφούς για την απελευθέρωση της Ελλάδας από τον τουρκικό ζυγό.

Το 1797 διώχτηκαν ως στενοί συνεργάτες του Ρήγα και τυπογράφοι του επαναστατικού μανιφέστου. Ο Ρήγας συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο. Τον έπνιξαν στα νερά του Δούναβη. Ο Γεώργιος εξορίστηκε, ζήτησε άσυλο στη Γαλλία, πήγε στην Αγκόνα όπου δρούσε κέντρο επαναστατικών πυρήνων με προορισμό την Ελλάδα και τελικά εγκαταστάθηκε στη Νυρεμβέργη. Πέθανε το 1830 και τάφηκε σε οικογενειακό τάφο στη μικρή γειτονική πόλη Φιρτ. Ο Πούλιος Μαρκίδης Πούλιου που βρισκόταν εκτός της αυστριακής επικράτειας όταν συνελήφθη ο αδερφός του, κατέβηκε με μια ομάδα δημοκρατικών στην Ιταλία για να τεθεί στην υπηρεσία του Ναπολέοντα και κατέληξε στη Βενετία για να συνεχίσει την εκδοτική του δράση, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία αν όντως συνέχισε.

Η εφημερίς των Μαρκίδων Πούλιου είναι το πρώτο σωζόμενο ειδησεογραφικό φύλλο κι απετέλεσε το δημοσιογραφικό όργανο Ελλήνων πατριωτών της Βιέννης. Το πρώτο φύλλο κυκλοφόρησε την παραμονή του 1791 σε ένα δίφυλλο διαστάσεων μικρού βιβλίου (22×17 εκ.). Το δεύτερο χρόνο ως το τέλος της έκδοσής της έβγαινε σε μικρότερο σχήμα αλλά τυπωνόταν σε 8, 12 και 16 σελίδες. Κυκλοφορούσε δύο φορές την εβδομάδα. Το τελευταίο φύλλο κυκλοφόρησε στις 22 Δεκεμβρίου 1797.

Το έντυπο απηχούσε τις ανησυχίες και τις προσδοκίες των Ελλήνων της διασποράς και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Σκόρπια φύλλα υπάρχουν σε βιβλιοθήκες της Αθήνας, του Βουκουρεστίου, στο Ιάσιο, στην Κοζάνη κ.α. Το περιεχόμενο της εφημερίδας περιείχε νέα από την Ελλάδα, εξελίξεις από πολεμικά μέτωπα  της Ευρώπης. Περιείχε και κοινωνικά νέα, εμπορικές ειδήσεις, ποιήματα, γυναικεία μόδα, συγγράμματα και μικρές αγγελίες. Οι πηγές των ανταποκρίσεων είναι κυρίως δημοσιεύματα άλλων εφημερίδων που κυκλοφορούσαν στη Βιέννη και σε άλλες πόλεις. Δημοσιεύονται κι ανταποκρίσεις από την Κων/πολη που αφορούν τα συμβαίνοντα στην Υψηλή Πύλη και το Οικουμενικό Πατριαρχείο.Η γλώσσα της εφημερίδας είναι η Δημοτική. Είναι μια εφημερίδα γραμμένη «εις την απλήν ρωμαϊκήν γλώσσσαν», όπως σημείωναν οι εκδότες της. Οι Μαρκίδες Πούλιου εξέδωσαν και την πρώτη σερβική εφημερίδα σε σερβική γλώσσα που κυκλοφόρησε στη Βιέννη με τον τίτλο Serbskya Novin (Σερβικά νέα) και η κυκλοφορία της διήρκεσε δύο χρόνια. Τυπωνόταν στο τυπογραφείο του Κούρτσβεκ.

Για την εφημερίδα των αδελφών Μαρκίδων Πούλιου τον Οκτώβριο του 2007 επί προεδρίας Καρόλου Παπούλια, το Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΜ-Θ εγκαινίασε την έκδοση ντοκουμέντων για τους πρωτεργάτες Ελληνικής Εφημερίδας στη Βιέννη. Τη σημασία της πρωτοβουλίας του Μορφωτικού Ιδρύματος της Θεσσαλονίκης υπογράμμισε ο τότε πρόεδρός της Δημήτριος Γουσίδης στην προσφώνησή του, λέγοντας: «επιλέγοντας να αναδείξουμε με την έκθεση που εγκαινιάζεται σήμερα το έργο και την δράση των δύο εμβληματικών Ελλήνων της διασποράς, των Μακεδόνων αδερφών ΜΑΡΚΙΔΩΝ ΠΟΥΛΙΟΥ, πιστεύουμε ότι τιμούμε τη βαριά κληρονομιά της ΕΣΗΕΜ-Θ». Στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας επιδόθηκε το Χρυσό μετάλλιο της ΕΣΗΕΜ-Θ. Το παρελθόν ζει.

Αφήστε μια απάντηση

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιό σας!
Εισαγάγετε εδώ το όνομά σας