Ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940-41 – Γράφει ο Ιάσων Μακρυγιάννης

0

Σήμερα, 28η Οκτωβρίου 2021 είναι η 81η επέτειος του «ΟΧΙ» όπως είναι γραμμένος στις καρδιές όλων των Ελλήνων  φέρνει στο μυαλό μου μύριες όσες στιγμές που έζησα από την πρώτη ώρα έναρξης του πολέμου του 40.

Εκείνο το πρωί (06.30΄ της 28/10/1940 ) ο Ιταλός Πρεσβευτής Εμμαν. Γκράτσι, επισκέπτεται τον Έλληνα Πρωθυπουργό, Ιωάννη Μεταξά, και του υποβάλλει λιβελλογράφημα με απαίτηση αμετάκλητη, να επιτραπεί στα Ιταλικά στρατεύματα να διέρχονται ελεύθερα από τα Αλβανικά  σύνορα  στο Ελληνικό έδαφος, για να καταλάβουν λιμένες, Αεροδρόμια για εφοδιασμό του Ιταλικού Στρατού που ευρίσκετο στην Αφρική. Άλλως, είχε και συνέχεια το έγγραφο, οι Ιταλικές Στρατιωτικές Δυνάμεις (συγκαταλέγοντο μεταξύ των πρώτων τριών της Ευρώπης, σε ισχύ Στρατού, Αεροπορίας, Ναυτικού), θα αγνοούσαν κάθε Ελληνική Άρνηση!!

«Συνεπώς έχομε πόλεμο» του αντέτεινε  ο Ιωάννης Μεταξάς και τον συνόδευσε στην έξοδο της οικίας του. Στη συνέχεια ετοιμάστηκε και έφτασε στο πρωθυπουργικό μέγαρο σε λιγότερο από μία ώρα.

Εκεί πληροφορήθηκε ότι οι Ιταλικές δυνάμεις είχαν επιτεθεί κατά του Ελληνικού στρατού, αιφνιδίασαν τους πάντες  και εισέβαλαν στην χώρα μας, με τους Έλληνες Στρατιώτες να αμύνονται του «πάτριου» εδάφους»

Εiχε τεθεί πλέον σε ενέργεια ο υπερμοντέρνος Στρατιωτικός Μηχανισμός της Ιταλίας, σε εκτέλεση της κατακτητικής Φασιστικής πολιτικής του Benito Mussolini, καθόσον από της αναλήψεως του Φασιστικού συστήματος στην Ιταλία ο Βασιλεύς αυτής Vittorio Emanuele περιορίστηκε χωρίς αρμοδιότητες στα ανάκτορά του.

Το πρωί εκείνης της ημέρας ακούστηκε συριγμός των σειρήνων (γνωστός από δοκιμές που είχαν γίνει τον τελευταίο καιρό, μετά τον τορπιλισμό του καταδρομικού ΕΛΛΗ) όπως αποδείχτηκε είχαν περάσει πλέον οι αγάπες και τα λουλούδια μεταξύ των δύο Αρχηγών του Ιταλικού και Ελληνικού ΦΑΣΙΣΜΟΥ (Μουσσολίνι, Μεταξάς)και περισσότερο όταν αποκαλύφθηκε, από Ευρωπαίους διπλωμάτες, ότι  η «Χαλύβδινη ένωση» (Ιταλίας-Γερμανίας) είχε προβεί σε συμφωνίες εκχώρησης εδαφών υπέρ της Ρουμανίας (λόγω πετρελαίων) και η Ιταλία από την χώρα μας παραχωρούσε την δυτική Μακεδονία και Ήπειρο στην Αλβανία και την Δυτική Θράκη στην Βουλγαρία!

Την πρώτη ημέρα ο κόσμος έτρεχε στα στρατολογικά γραφεία προς στράτευση ως «κληρωτός» αλλά και χιλιάδες ως Εθελοντές. Αυτοί που λόγω ηλικίας έμεναν πίσω αναλάμβαναν άλλες εργασίες για την αντιμετώπιση εχθρικών αεροπορικών κλπ επιθέσεων. Πρώτη ενέργεια αφορούσε την συσκότιση κατοικιών, δημόσιων χώρων εις τρόπο ώστε η διαμόρφωση να είναι ικανή για την αντιμετώπιση των εκτός πεδίου μάχης εκμηδένισης και απόκρουσης αντιπάλων, ακόμη και η επικόλληση λωρίδων χάρτου χιαστί για τους υαλοπίνακες. Άλλα καθήκοντα ήταν η συσκότιση οικιών, καταστημάτων και αυτοκινήτων, εκσκαφή ορυγμάτων για χρήση καταφυγίου και καθάρισμα υπογείων εφόσον το ακίνητο ήταν τσιμεντένιο. Μέσα σε λίγες μόνο ώρες ο Ελληνικός Λαός στο σύνολό του μεταλλάχτηκε. Γυναίκες και Άνδρες, μικροί και μεγάλοι ο καθένας από το ΜΕΤΕΡΙΖΙ που τούχε φιάξει η ζωή, από την Βορειοηπειρώτισσά που «ζαλωνότανε» τις κασέλες πλήρεις πολεμοφοδίων, ελλείψει κρατικών μέσων εφοδιασμού, έως την γερόντισσα με τα ζαρωμένα δάκτυλα ανάμεσα με τις νέες της γειτονιάς, σε ομάδες να πλέκουν με μαλλί που από το υστέρημα αγόραζαν, γάντια, κασκόλ, και κυρίως κάλτσες. Όλοι τάχθηκαν στον υπέρ πάντων αγώνα. Να σημειωθεί ότι ήταν τέτοια η σύμπνοια των Ελλήνων που με την κήρυξη του πολέμου, οι κομμουνιστές που κρατούνταν σε διάφορες φυλακές της χώρας, κατηγορούμενοι ως προδότες της πατρίδας από το καθεστώς της 4ης Αυγούστου, έστειλαν μέσω του Ν. Ζαχαριάδη, φυλακισμένου τότε στην Κέρκυρα, επιστολή στην Ελληνική κυβέρνηση όπου ζητούσαν την άδεια να πολεμήσουν υπέρ της πατρίδας. Δυστυχώς ο άτολμος πρωθυπουργός αρνήθηκε. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κατοχική κυβέρνηση που ακολούθησε, ως ανταμοιβή για τον πατριωτισμό τους, τους παρέδωσε στα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής. Η τραγική κατάληξη αυτών των πατριωτών είναι γνωστή. Εκτελέστηκαν στα κολαστήρια της Γερμανίας.

Από την πρώτη εβδομάδα τον εχθρό που πάτησε στο Ελληνικό έδαφος (είχαν φτάσει οι Ιταλοί μέχρι τον ποταμό Καλαμά), οι στρατιώτες μας τους είχαν πάρει στο κατόπι, με πρώτο τον Ταγματάρχη Δαβάκη και το τάγμα του.

Μιλάμε για μια άτακτη υποχώρηση των Ιταλών που κατά την φυγή τους εγκατέλειπαν τον εφοδιασμό τους. Αλλά τα κρυοπαγήματα για τους στρατιώτες μας, ελλείψει εφοδίων, αποδείχτηκε ο χειρότερος αντίπαλος.

Πρωθυπουργοί των άλλων κρατών, όπως ο Ουίνστων Τσώρτσιλ, απαντώντας στον τ. Πρωθυπουργό Τσάμπερλεν στη Βουλή των Κοινοτήτων, την επομένη της συμμαχίας μας με την Μεγάλη Βρετανία το αναφώνησε: «ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΠΟΛΕΜΟΥΝ ΣΑΝ ΕΛΛΗΝΕΣ!». Και άλλοι επίσημοι και επιφανείς διθυραμβικά υπέρ Ελλάδος ανάφεραν τον Ιταλο-Αλβανικό πόλεμο και αποκαλούσαν τους Έλληνες αυτού του πολέμου ως ήρωες.

Η άρνηση παράδοσης  της Ελλάδας στην Φασιστική Ιταλία εορτάζεται έκτοτε ως ΕΠΈΤΕΙΟΣ ΤΟΥ «ΟΧΙ».

Η Ιταλία ήταν φανερό ότι σε αυτόν τον πόλεμο μετείχε για να ισχυροποιήσει τα συμφέροντά της στις βορειες περιοχές που ένιωθε ότι απειλούνταν από τη Γερμανική πολιτική από την στιγμή που είχε δεχθεί τη γερμανική προστασία για τα πετρελαϊκά της κοιτάσματα.

Η υποχώρηση των Ιταλικών Δυνάμεων μετά 10ήμερο και η επιστροφή των στα σημεία εκκίνησης πλην των νεκρών και των χιλιάδων αιχμαλώτων ήταν ότι ποιο ευτελές για ένα στρατό που συγκαταλέγετο μεταξύ των πρώτων. Μέχρι τις εορτές των Χριστουγέννων οι Ελληνικές δυνάμεις έχουν καταλάβει το ήμισυ του εδάφους της Αλβανίας. Πόλεις όπως Άγιοι Σαράντα, Αργυρόκαστρο, Τεπελένι, Πόγραδετς, Χειμάρρα. Τον ίδιο χρόνο, χιλιάδες Ιταλούς αιχμαλώτους στρατιώτες, αφού τους περιέφεραν από τους κεντρικούς δρόμους των Ελληνικών πόλεων, τους εμάντρωναν σε γήπεδα υπό την χλεύη των πολιτών.

Η ζημία ήταν προσέτι ουσιωδέστερη για τον Χίτλερ, όστις επείγετο να επιτεθεί στη Σοβιετική Ένωση ώστε ο Βαρύς Ρωσικός Χειμώνας του 1941 να βρεί τον Γερμανικό στρατό σε κατάληψη των πόλεων της Κριμαίας και όχι στην παγωμένη Ρωσική στεπα. Έναντι  αυτών των στρατηγικών Γερμανικών συνδυασμών επιβάλετο να δοθεί βοήθεια στον Ιταλικό στρατό ώστε οι δυνάμεις του απαγκιστρωμένες από την Αλβανία να σταλούν σε ενίσχυση, όπως έκαναν οι Ρουμάνοι και οι Λευκορώσοι στρατιώτες προς τους Γερμανούς του Ρωσικού μετώπου.

Με βάση τα ανωτέρω μεταφέρει ο Μουσσολίνι από την Ιταλία στην Ελλάδα δύο αεροπορικές στρατιές πάνοπλες που ετοίμαζε να στείλει προς ενίσχυση του Γερμανικού στρατού στην Ρωσία, το Μάρτιο του 1941, με κέρδος μόνο μικρές εδαφικές εκτάσεις στην περιοχή βόρεια της Χειμάρρας. Τις πρώτες μέρες του Απριλίου, με την έναρξη της γερμανικής επίθεσης, κατά της Ελλάδας οι Ιταλοί ξεκίνησαν και αυτοί νέα επίθεση.

Από τις 12 Απριλίου, ο Ελληνικός Στρατός άρχισε να υποχωρεί από την Αλβανία, για να μην περικυκλωθεί από τους προελαύνοντες Γερμανούς. Ακολούθησε η συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς, στις 20 Απριλίου και με τους Ιταλούς, τρεις μέρες αργότερα, οι οποίες περαίωσαν τυπικά τον ελληνοϊταλικογερμανικό πόλεμο.

Η απόκρουση της ιταλικής εισβολής ήταν η πρώτη νίκη των Συμμάχων κατά των δυνάμεων του Άξονα στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και ανύψωσε το ηθικό των λαών στη σκλαβωμένη Ευρώπη. Πολλοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι η νίκη των Ελλήνων επηρέασε την έκβαση ολόκληρου του πολέμου, καθώς υποχρέωσε τους Γερμανούς να αναβάλουν την επίθεση κατά της Ρωσίας προκειμένου να βοηθήσουν τους συμμάχους τους Ιταλούς που έχαναν τον πόλεμο με την Ελλάδα. Η καθυστερημένη επίθεση τον Ιούνιο του 1941, ενέπλεξε τις γερμανικές δυνάμεις στις σκληρές συνθήκες του ρωσικού χειμώνα, με αποτέλεσμα την ήττα τους στη διάρκεια των εφόδων καταλήψεων των Στάλινγκραντ, Λένινγκραντ και της Μόσχας που καθόρισαν και την συνολική έκβαση του Ρωσογερμανικού πολέμου.

Αφήστε μια απάντηση

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιό σας!
Εισαγάγετε εδώ το όνομά σας