Οδηγίες για τη φυσική δραστηριότητα, την άσκηση και τη καθιστική συμπεριφορά σε γυναίκες εγκύους και μετά τον τοκετό, άρθρο του Ιατρού Καρδιολόγου Αθ. Θεοχάρη

0

 

Όπως ήδη έχουμε δει και σε προηγούμενα τεύχη της εφημερίδας, στα τέλη του 2020 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κυκλοφόρησε  καινούργιες  κατευθυντήριες οδηγίες  σχετικά με τη άσκηση, τη σωματική δραστηριότητα και την καθιστική συμπεριφορά για τον γενικό πληθυσμό. Για πρώτη φορά όμως εξειδίκευσε τις οδηγίες αυτές και για ιδιαίτερες κατηγορίες πληθυσμού ή ιδιαίτερες περιόδους της ζωής, περιλαμβάνοντας   μεταξύ αυτών και τις έγκυες γυναίκες και τις γυναίκες μετά τον τοκετό.

Η εγκυμοσύνη μια τόσο ιδιαίτερη περίοδος για τη ζωή της κάθε γυναίκας, δημιουργεί εντούτοις και μια σειρά από άγχη και ερωτήματα για κάποιες συνήθειες της προηγούμενης πριν την εγκυμοσύνη ζωής και κατά πόσο πρέπει να τις συνεχίσει ή να τις διακόψει ή να τις τροποποιήσει. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και η άσκηση και οι εν γένει σωματικές δραστηριότητες.

Η άσκηση σύμφωνα με τον ΠΟΥ φαίνεται να προσφέρει σημαντικό όφελος που δεν περιορίζεται μόνο για την ίδια την έγκυο γυναίκα, αλλά επεκτείνεται και στο έμβρυο και στη συνέχεια και στο νεογέννητο μωρό. Οι οδηγίες αυτές αφορούν όλες τις έγκυες γυναίκες και αυτές μετά τον τοκετό, ανεξαρτήτως ηλικίας, πολιτιστικού υποβάθρου καθώς και κοινωνικοοικονομικής κατάστασης.

Βεβαίως οι ίδιες οδηγίες επισημαίνουν ότι οι έγκυες γυναίκες και μετά τον τοκετό, θα πρέπει να βρίσκονται κάτω από τη μέριμνα  ενός αρμόδιου ιατρού, που θα μπορεί και θα γνωρίζει να τις συμβουλεύει με ειδικές οδηγίες, λαμβάνοντας υπ’ όψιν το ιατρικό τους ιστορικό και τυχόν ειδικές αντενδείξεις για την άσκηση και την σωματική δραστηριότητα. Υπάρχουν καταστάσεις στις οποίες η άσκηση δεν συνίσταται και κάποια σημεία που όταν εμφανισθούν αυτή πρέπει να σταματάει και για αυτό πρέπει να υπάρχουν οι οδηγίες από κάποιον ειδικό ιατρό.

Για εγκύους και μετά τον τοκετό γυναίκες, η άσκηση  και η σωματική δραστηριότητα  όταν δεν υπάρχουν αντενδείξεις μπορεί να αναληφθεί ως μέρος της αναψυχής και του ελεύθερου χρόνου  (παιχνίδια, αθλήματα ή προγραμματισμένη άσκηση,  περπάτημα και ποδηλασία), καθώς και εργασία και οικιακή απασχόληση  στο πλαίσιο των καθημερινών εργασιακών, εκπαιδευτικών, οικιακών και κοινοτικών δραστηριοτήτων.

Τα οφέλη που θα αποκομίσει η γυναίκα είναι  μειωμένοι κίνδυνοι: για προεκλαμψία, για υπέρταση και διαβήτη κύησης, για υπερβολική  αύξηση βάρους, για επιπλοκές τοκετού και για κατάθλιψη μετά τον τοκετό. Επίσης για νεογέννητα με λιγότερες  επιπλοκές, χωρίς δυσμενείς επιπτώσεις στο βάρος γέννησης και χωρίς καμία αύξηση του κινδύνου θνησιγένειας.

Έτσι συνιστάται σε όλες τις έγκυες και μετά τον τοκετό γυναίκες χωρίς αντενδείξεις:  Τακτική σωματική δραστηριότητα καθ ‘όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού, που να περιλαμβάνει  τουλάχιστον 150 λεπτά αερόβιας σωματικής δραστηριότητας μέτριας έντασης  στη διάρκεια της εβδομάδας που ενσωματώνουν μια ποικιλία αερόβιων και μυϊκών δραστηριοτήτων. Η προσθήκη με ένα  απαλό  τέντωμα του κορμού μπορεί επίσης να είναι ευεργετικό. Επιπλέον γυναίκες που, πριν από την εγκυμοσύνη, ασχολήθηκαν  με έντονης αερόβιας έντασης δραστηριότητα, ή που ήταν σωματικά ενεργές, μπορούν να συνεχίσουν αυτές τις δραστηριότητες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και την περίοδο μετά τον τοκετό.  Άσκηση των μυών της πυέλου  μπορεί να εκτελείται σε καθημερινή βάση για τη μείωση του κινδύνου της ακράτειας ούρων.

Όταν οι έγκυες και οι γυναίκες μετά τον τοκετό ξεκινήσουν να ασκούνται, αρχίζουν κάνοντας αρχικά μικρές ποσότητες φυσικών δραστηριοτήτων, με  σταδιακή αύξηση συχνότητας, έντασης και διάρκειας με την πάροδο του χρόνου. Από την άλλη για γυναίκες που δεν αποφασίζουν να ασκούνται, ισχύει όπως και για το γενικό πληθυσμό, το αξίωμα ότι κάνοντας κάποια σωματική δραστηριότητα είναι καλύτερο από το να μην κάνεις καμία.

Στις συστάσεις του ΠΟΥ περιλαμβάνονται και κάποιοι περιορισμοί και κάποια πρόσθετα μέτρα ασφαλείας που αφορούν το σύνολο των εγκύων γυναικών για το καλύτερο ωφέλιμο αποτέλεσμα, αποφεύγοντας τους κινδύνους. Έτσι συστήνεται: να αποφεύγεται η σωματική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια συνθηκών υπερβολικής θερμότητας, ειδικά όταν συνδυάζεται με υψηλή υγρασία. Οι έγκυες πρέπει να  μένουν ενυδατωμένες με κατανάλωση πόσιμου νερού  πριν,  στη διάρκεια και μετά τη σωματική δραστηριότητα. Να  αποφεύγεται η συμμετοχή σε δραστηριότητες που περιλαμβάνουν σωματική επαφή, ενέχουν υψηλό κίνδυνο πτώσης ή δραστηριότητες μπορεί να περιορίσουν την οξυγόνωση, όπως είναι οι δραστηριότητες σε μεγάλο υψόμετρο. Επίσης πρέπει να αποφεύγονται  οι δραστηριότητες σε ύπτια θέση μετά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.

Για συμμετοχή σε ανταγωνιστικές  αθλητικές δραστηριότητες  ή σε άσκηση  σημαντικά πάνω από τις συνιστώμενες οδηγίες, οι έγκυες γυναίκες πρέπει να ζητήσουν να υπάρχει επίβλεψη από ειδικό ιατρό ή άλλο πάροχο υγειονομικής περίθαλψης, που πρέπει να τις ενημερώνει για τα σημάδια κινδύνου και να τις  ειδοποιεί για το πότε να σταματήσουν ή να περιορίσουν τη σωματική δραστηριότητα άμεσα μόλις χρειαστεί. Επίσης σε περίπτωση τοκετού με καισαρική τομή, η  επιστροφή στη φυσική δραστηριότητα σταδιακά μετά τον τοκετό πρέπει να γίνει  σε συνεννόηση με τον ειδικό ιατρό,.

Σε έγκυες και μετά τον τοκετό γυναίκες, όπως και σε όλους τους ενήλικες, υψηλότερες ποσότητες καθιστικής συμπεριφορά σχετίζεται με τα ακόλουθα δυσμενή αποτελέσματα για την υγεία: αυξημένη θνησιμότητα από όλες τις αιτίες, όπως και θνησιμότητα από καρδιαγγειακές παθήσεις και θνησιμότητα από καρκίνο καθώς  και επίπτωση εμφάνισης καρδιαγγειακών ασθενειών, καρκίνου και διαβήτη τύπου 2. Για αυτό η καθιστική περίοδος πρέπει να περιορίζεται όσο είναι δυνατό. Εάν η άσκηση σύμφωνα με τις οδηγίες δεν μπορεί να επιτευχθεί ο γενικός κανόνας το λίγο είναι καλύτερο από το τίποτα ισχύει και για τις έγκυες γυναίκες και μετά το τοκετό.

Συμπερασματικά η άσκηση προσφέρει πολλαπλά οφέλη στην έγκυο γυναίκα και στην γυναίκα αμέσως μετά το τοκετό. Τα οφέλη αυτά επεκτείνονται και στο έμβρυο και το νεογέννητο μωρό. Η άσκηση πρέπει να γίνεται με τις ιδιαίτερες οδηγίες του ιατρού, οδηγίες που αφορούν και ειδικές περιπτώσεις αντενδείξεων και συγκεκριμένους περιορισμούς κατά τη διάρκεια της άσκησης. Εφ’ όσον αυτός ο συνδυασμός τηρηθεί η γυναίκα μόνο κέρδος έχει να αποκομίσει.

Αθανάσιος  Γ. Θεοχάρης                                                                                           Ιατρός Καρδιολόγος                                                                                                    Διευθυντής Καρδιολογικού τμήματος                                                                              Νοσοκομείο Παμμακάριστος

Αφήστε μια απάντηση

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιό σας!
Εισαγάγετε εδώ το όνομά σας