28 χρόνια από τα Ίμια: H Ελληνοτουρκική κρίση που κόστισε τη ζωή σε τρείς Έλληνες στρατιωτικούς

0

Η μαύρη επέτειος του τραγικού περιστατικού των Ιμίων, πριν 28 χρόνια συνέπεσε φέτος με ένα ακόμα θλιβερό και πένθιμο περιστατικό. Τη Δευτέρα 30 Ιανουαρίου Phantom F-4 που πραγματοποιούσε εκπαιδευτική πτήση σε χαμηλό ύψος κατέπεσε σε θαλάσσια περιοχή 25 ναυτικά μίλια νότια του αεροδρομίου της Ανδραβίδας. Ο συγκυβερνήτης ανασύρθηκε νεκρός και γίνονται έρευνες για τον κυβερνήτη, ενώ ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας έχει ήδη κηρύξει τριήμερο στρατιωτικό πένθος. 

Ανατρέχοντας σε ένα σύντομο ιστορικό των ημερών του 1996 παραθέτουμε συνοπτικά τα γεγονότα που οδήγησαν στον χαμό των τριών ελλήνων στρατιωτικών.

Κατά την διάρκεια της ολιγοήμερης αυτής κρίσης που κόστισε τη ζωή σε τρείς Έλληνες στρατιωτικούς, Ελλάδα και Τουρκία μετέφεραν στρατιωτικές δυνάμεις (κυρίως ναυτικές) γύρω από τα Ίμια και τις ανέπτυξαν φτάνοντας πολύ κοντά στην ένοπλη σύρραξη, η οποία τελικά αποφεύχθηκε με την παρέμβαση των ΗΠΑ. Ωστόσο στη μνήμη όλων έχει καταγραφεί ως ένα από τα εντονότερα και πιο μαύρα περιστατικά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις των τελευταίων ετών.

Σημειώνεται πως τον Ιανουάριο του 1996  Πρωθυπουργός της Ελλάδας ήταν ο Κώστας Σημίτης, Υπουργός Εξωτερικών ο Θεόδωρος Πάγκαλος, Υπουργός Εθνικής Αμύνης ο Γ. Αρσένης και Αρχηγός ΓΕΕΘΑ ο ναύαρχος Χ. Λυμπέρης, ενώ Πρωθυπουργός της Τουρκίας ήταν η Τανσού Τσιλέρ και Υπουργός Εξωτερικών Ντενίζ Μπαϊκάλ.

Αφορμή της κρίσης ήταν ο ισχυρισμός της Τουρκίας πως  η κυριαρχία μικρών νησίδων και βραχονησίδων στα Δωδεκάνησα παραμένει απροσδιόριστη και πρέπει να καθοριστεί, τη στιγμή που η Ελλάδα βασιζόμενη στην Ιταλοτουρκική Σύμβαση του 1932, την οποία η Τουρκία αμφισβητούσε την εγκυρότητά της, τόνιζε πως ήταν καθορισμένα.

Τα επεισόδια είχαν ξεκινήσει λίγο νωρίτερα τον Δεκέμβριο του 1995 όταν το τουρκικό φορτηγό πλοίο «Φιγκέν Ακάτ» προσάραξε σε αβαθή ύδατα κοντά στην Ανατολική Ιμια, εκπέμποντας σήμα κινδύνου, ωστόσο ο πλοίαρχος δεν δέχεται βοήθεια από το Λιμενικό, υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε τουρκική περιοχή. Τελικά, στις 28 Δεκεμβρίου, δύο ελληνικά ρυμουλκά προχωρούν στην αποκόλληση του τουρκικού φορτηγού και το οδηγούν στο Κιουλούκ ενώ την ίδια ημέρα, τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος συντρίβεται στα ελληνικά χωρικά ύδατα, στην Λέσβο, ύστερα από εμπλοκή με ελληνικά μαχητικά. με τον πιλότο του να διασώζεται. Στις 29 Δεκεμβρίου, το τουρκικό ΥΠΕΞ, επισήμως δήλωνε ότι τα Ιμια είναι καταχωρισμένες στο κτηματολόγιο του Μπουντρούμ και ανήκουν στην Τουρκία.

Λίγες ημέρες αργότερα, στις 25 Ιανουαρίου 1996, ο τότε δήμαρχος της Καλύμνου Δημήτρης Διακομιχάλης, θορυβημένος από το γεγονός ότι η Τουρκία εγείρει εδαφικές αξιώσεις στα Ίμια, ύψωσε την ελληνική σημαία στη Μικρή Ίμια ενώ την επόμενη μέρα υψώθηκε η σημαία και στην άλλη βραχονησίδα. Τα τουρκικά τηλεοπτικά κανάλια μετέδωσαν εικόνες με την ελληνική σημαία υψωμένη στα Ίμια, κάτι που προκάλεσε σάλο στην κοινή γνώμη της Τουρκίας. Δύο δημοσιογράφοι του γραφείου της εφημερίδας Χουριέτ στη Σμύρνη, μετέβησαν με ελικόπτερο στις 27 Ιανουαρίου στη Μικρή Ίμια, υπέστειλαν την ελληνική σημαία και ύψωσαν την τουρκική σημαία. Η όλη επιχείρηση των δημοσιογράφων βιντεοσκοπήθηκε και προβλήθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι που ανήκει στη Χουριέτ. Το γεγονός αυτό πήρε σημαντικές διαστάσεις.

Η κρίση κλιμακώθηκε τις επόμενες μέρες. Την Κυριακή το πρωί στις 28 Ιανουαρίου 1996 το περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού “Αντωνίου” κατέβασε την τουρκική σημαία και ύψωσε την ελληνική παραβαίνοντας την πολιτική εντολή που ήταν μόνο να υποσταλεί η τούρκικη σημαία. Το βράδυ Έλληνες βατραχάνθρωποι αποβιβάστηκαν στη Μικρή Ίμια από το περιπολικό “Πυρπολητής” προκειμένου να φυλάξουν τη σημαία.

Τη Δευτέρα το απόγευμα στις 29 Ιανουαρίου, ο νέος πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, στις προγραμματικές του δηλώσεις στη Βουλή, στέλνει μήνυμα προς την Τουρκία, ότι σε οποιαδήποτε πρόκληση η Ελλάδα θα αντιδράσει άμεσα και δυναμικά. Την Τρίτη στις 30 Ιανουαρίου, η πρωθυπουργός της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ δηλώνει κατηγορηματικά μέσα στην Τουρκική βουλή ότι την επόμενη μέρα η ελληνική σημαία και ο ελληνικός στρατός θα απομακρυνθούν από τα Ίμια.

Στις 31 Ιανουαρίου και ώρα 01:40 Τουρκικές ειδικές δυνάμεις αποβιβάζονται στη Μεγάλη Ίμια (Δυτική). Στις 05:30 της ίδιας μέρας ελικόπτερο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, απονηώθηκε από τη φρεγάτα Ναυαρίνο για να διαπιστώσει την πληροφορία παρουσίας Τούρκων στη βραχονησίδα. Οι πιλότοι ανέφεραν ότι είδαν 10 Τούρκους στη βραχονησίδα και μετέπειτα πήραν εντολή να επιστρέψουν στη βάση. Το ελικόπτερο, μεταξύ των βραχονησίδων Πίτα και Καλόλιμνος χάνεται από τα ραντάρ και κατέπεσε κατά την επιστροφή του στη φρεγάτα. Νεκροί και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός. Σχετικά με τις αιτίες πτώσης του ελικοπτέρου έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις. Η επίσημη θέση του Πολεμικού Ναυτικού είναι ότι το ελικόπτερο κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου (Vertigo). Ωστόσο, χωρίς να έχει τεκμηριωθεί μέχρι και σήμερα επίσημα, υπάρχει διαδεδομένη στην Ελλάδα η άποψη ότι το ελικόπτερο καταρρίφθηκε είτε από το Τουρκικό Ναυτικό είτε από τους Τούρκους καταδρομείς που υπήρχαν πάνω στο νησί, και ότι η αληθινή αιτία της πτώσης αποκρύφτηκε προκειμένου να λήξει η κρίση και να μην οδηγηθούν οι δύο χώρες σε γενικευμένη σύρραξη ή ακόμα και σε πόλεμο.

Η Αμερικανική διπλωματία έπεισε τους δύο πρωθυπουργούς που δεσμεύτηκαν να αποσύρουν τις δυνάμεις τους και να υποστείλουν τις σημαίες. Τα πολεμικά σκάφη και οι καταδρομείς των δύο χωρών αποχώρησαν από τις βραχονησίδες το πρωί της 31ης Ιανουαρίου 1996 υπό την επίβλεψη αεροσκαφών του 6ου αμερικανικού στόλου της Μεσογείου.

Αφήστε μια απάντηση

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιό σας!
Εισαγάγετε εδώ το όνομά σας