Ένα από τα πιο γραφικά εκκλησάκια της πόλης, έχει την τιμητική του αυτές τις ημέρες. Ο Άγιος Δημήτριος, στην ενορἰα του Αγίου Νικολάου, στις 26 Οκτωβρίου τιμά την μνήμη του Μυροβλύτη Αγίου Δημητρίου και μας γυρνά αιώνες πίσω στο χρόνο.
Κομμάτια της ιστορίας του Αμαρουσίου κρυμμένα σ’ αυτό το μικρό ξωκκλήσι αφιερωμένο στη μνήμη του Αγίου Δημητρίου που σήμερα αποτελεί παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου. Επί της οδού Στ. Δραγούμη σε μικρή απόσταση από τον ενοριακό ναό. Με μια μικρή καταπράσινη αυλή γύρω του το εκκλησάκι του Άι-Δημήτρη που λειτουργεί μόνο μια φορά το χρόνο, στις 26 Οκτωβρίου, όταν τιμάται η μνήμη του Αγίου, μοιάζει σαν να μην έχει επηρεαστεί καθόλου από το χρόνο. Το πέτρινο καμπαναριό, τα μαρμάρινα πεζούλια και οι χρωματιστές ζωντανές αγιογραφίες του προσφέρουν στον προσκυνητή την αίσθηση πως ο χρόνος έχει πραγματικά σταματήσει. Κι ας βρίσκεται περικυκλωμένο από τις ψηλές, τσιμεντένιες πολυκατοικίες της σύγχρονης πόλης.
Μονόχωρος, δρομικός ναός, καμαροσκέπαστος με ημικυκλική αψίδα ιερού, το παρεκκλήσι είναι διαστάσεων 6.50 χ 12.20. Δεν υπάρχουν απλά ενδείξεις για τη χρήση αρχαίων τμημάτων στην κατασκευή του αλλά έχει βρεθεί αυτούσιο αναθηματικό ανάγλυφο χρονολογημένο τον 4ο π.Χ. αιώνα. Επίσης έχει βρεθεί επιγραφή που μαρτυρά πως κάποιος ιερέας Δημήτριος το έτος 1622 αγιογράφησε το ναό «1622 χηρ δημητρίου ιερέος».
Ιδιαίτερη σημασία έχει και το γεγονός πως μέσα στους αιώνες σώθηκε το αρχικό ξύλινο τέμπλο, κατασκευασμένο επί τουρκοκρατίας. Βρισκόταν μέχρι και το 1902 μέσα στο ναό και πλέον φιλοξενείται και σώζεται στο Βυζαντινό Μουσείο. Το 1724 υπάρχει αναφορά σε χοτζέτι όπως και για άλλα μαρουσιώτικα ξωκκλήσια. Το 1900 ο Άι-Δημήτρης ανακαινίστηκε ενω το 1972 κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο και προστατεύεται. 
Ο Ν. Ι. Κωστάρας γράφει και γι’ αυτό το όμορφο, ιστορικό εκκλησάκι «Στη γειτονιά μου βρίσκεται το ασπροντυμένο εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου, σε μικρή απόσταση νότια του ναού του Αγίου Νικολάου, στην οδό Δραγούμη και Βασ. Κωνσταντίνου (άλλοτε οδός Αγίου Δημητρίου) ανάμεσα από πολυκατοικίες που καλύπτουν την άλλοτε αγροτική αυτή περιοχή του μαρουσιώτικου χωριού.
Μια αντίθεση με τη γύρω περιοχή, που θυμίζει τα παλιά χρόνια και γυρίζει τη σκέψη μας πίσω 375 χρόνια, τότε που «όλα τα ‘σκίαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά». Κι όμως, τότε οι πιστοί μαρουσιώτες διατηρούσαν άσβεστη τη φλόγα της Ορθοδοξίας και της Πατρίδας. «Αυτόν τον καιρό, οι Έλληνες ήταν βουνίσιοι, δεν γνωρίζανε γράμματα μα μέσα τους είχανε την κρυφή σοφία της θρησκείας. Ήτανε βασανισμένοι, φτωχοί, ταπεινοί, ντροπαλοί, μ’ όλο που ήταν καρτερικοί και πολεμούσανε απάνω στα βουνά με παλικαριά μεγάλη», μας λέγει ο μεγάλος Φώτης Κόντογλου, που προσκύνησε «τα ρημοκλήσια του Αμαρουσίου». «Η αγιογραφία τους είναι κάμωμένη από κάποιον αγράμματο που δούλευε “εν αφελότητι καρδίας», γράφει.
Πέρασε και από το ερημοκλήσι του Αγίου Δημητρίου και ξεχώρισε το αγιασμένο χέρι του Παπαδημήτρη που έκανε την αγιογραφία του και όπως γράφει «όσα ξωκλήσια βρίσκονται γύρω στο Μαρούσι από το ίδιο χέρι έχουν αγιογραφηθεί». Φαίνεται πως αυτός ο αγιογράφος ήτανε ντόπιος απ’ το χωριό και δούλευε εκεί τριγύρω και πως ήτανε παπάς και λεγόταν Δημήτριος. Μέσα στο Μαρούσι σώζεται ένα παλιό εκκλησάκι, ο Άγιος Δημήτριος, κι έχει λίγους αγίους ζωγραφισμένους στη χιβάδα του ιερού. Κοντά στον Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη είναι γραμμένη τούτη η επιγραφή «1622 χηρ διμιτρίου ιερέος».
Αυτές οι εικόνες είναι το βιβλίο των αγραμμάτων, που το διαβάζουν άπληστα και οικοδομούνται πνευματικά οι ορθόδοξοι χριστιανοί μορφωμένοι και αγράμματοι, τονίζει ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Γιατί οι άγιες εικόνες μπορούν να γράψουν με χρώματα το όνομα του Θεού. Είναι το «χρωματιστό Ευαγγέλιο», που καταλαβαίνουν οι σκλαβωμένοι αμόρφωτοι πιστοί τον καιρό της σκλαβιάς
Από την αγιογράφηση που έγινε το 1622 επιβεβαιώνεται ότι ο ναός του Αγίου Δημητρίου χτίστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα. Και όπως αναφέρει στα «Μαρουσιώτικα» ο Τάκης Πολιτόπουλος: «Είναι πολύ πιθανό στη θέση του να προϋπήρχαν κατάλοιπα αρχαίου κτίσματος, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν σαν οικοδομικό υλικό κατά την οικοδόμηση της τοιχοποιίας του. Ένα αρχαίο αναθηματικό ανάγλυφο του 4ου π.Χ. αιώνα ήταν εντοιχισμένο στο ναό του Αγίου Δημητρίου».
Εκτιμώντας την αξία της αγιογραφίας του ναού, η α’ Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ανέλαβε τη συντήρηση των αγιογραφιών, ενώ με υπουργική απόφαση ανακηρύχθηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο της χώρας. Γιατί «όλα τα κέντρα διασκεδάσεως του Μαρουσιού δεν αξίζουν όσο ένα ερημοκλήσι», παραφράζοντας τον μεγάλο Πασκάλ.
Μεγάλος σταθμός και σημαντικό βήμα στην ιστορία και τη διάσωση αυτού του αξιολογότατου πνευματικού μνημείου υπήρξε το έτος 2016, όταν και ανακαινίσθηκε από το μηδέν με την φροντίδα και την επίβλεψη του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου.
Η ανακαίνιση- αναστήλωση που χάρισε στο μοναδικό αυτό ξωκκλήσι τη βιωσιμότητά του και το πέρασμά του στα επόμενα χρόνια έγινε εξ΄ολοκλήρου με δωρεά της αείμνηστης Πουλχερίας Παπαδοπούλου. Πλέον τη φροντίδα και του Ιερού αυτού παρεκκλησίου έχουν οι δυο εφημέριοι του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου στον οποίον υπάγεται, ο Αρχιμανδρίτης π. Ιερώνυμος Τσιάρας και ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Βασίλειος Βότσης.
Κάθεσαι στ’ ασβεστωμένα πεζούλια, χαίρεσαι το όμορφα πρασινισμένο προαύλιο της μονόκλιτης κεραμοσκέπαστης βασιλικής με ημικυκλική αψίδα ιερού, ενώ στο μικρό καμπαναριό χτυπά την δημητριάτικη ημέρα η μικρή καμπάνα με ήχους που θυμίζουν κάποιο απόμακρο ξωκλήσι.
Αυτό το εκκλησάκι τιμά τον Άγιο Δημήτριο (280-303 μ.Χ.) του αξιωματικού του ρωμαϊκού στρατού, που φυλακισμένος έδωσε την ευλογία του στο μικρόσωμο χριστιανό Νέστορα και νίκησε το γίγαντα παλαιστή ειδωλολάτρη Λυαίο. Ο Αυτοκράτορας οργίστηκε και έδωσε διαταγή να θανατώσουν αμέσως το Νέστορα μέσα στο Στάδιο και τον Άγιο Δημήτριο στη φυλακή. Μια ευωδία μύρου αναδίδει ο τάφος του Αγίου, γι’ αυτό τον λένε και Μυροβλήτη. Η Θεσσαλονίκη τιμά διπλά τον πολιούχο και απελευθερωτή της στις 26 Οκτωβρίου 1912 από τη σκλαβιά των Τούρκων.
Κι εμείς ζητάμε να συμπαρίσταται, όπως στον Νέστορα, και στη μικρή πατρίδα για ν’ ανταπεξέλθει νικηφόρα στους κινδύνους από τις συμπληγάδες που την περιβάλλουν από εχθρούς και «φίλους», οι οποίοι προσπαθούν να διαβρώσουν τις παραδόσεις μας και να αλλοτριώσουν την ταυτότητά μας.
Ένα κερί, λοιπόν, στον Άγιο Δημήτριο, τον μυροβλήτη, «τον μέγαν οπλίτην και αθλητήν του στεφανοφόρου και εν μάρτυσι θαυμαστού», για το δυνάμωμα της ελληνορθόδοξης πίστης μας».
Πηγή το βιβλίο του Δήμου Αμαρουσίου και της Εφημερίδας ΑΘΜΟΝΙΟΝ ΒΗΜΑ “Ένα κερί στις εκκλησιές του Μαρουσιού”
