Στις 24 Ιουνίου η Εκκλησία μας εορτάζει το γενέθλιον τον τιμίου προδρόμου και βαπτιστού Ιωάννου. Στο Μαρούσι, εορτάζεται στο Ιερό παρεκκλήσι πλησίον του σταθμού του ΚΑΤ που υπάγεται στον ενοριακό Μητροπολιτικό Ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου, ενω την γιορτή αυτή συνοδεύει το πανάρχαιο έθιμο του κλήδονα.
Ο ΚΛΗΔΟΝΑΣ είναι ένα πολύ παλιό έθιμο που συναντάται σε πολλά μέρη της Ελλάδας, και συνηθίζεται στις 23 και 24 Ιουνίου. Αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα έθιμα που έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Η λαϊκή αυτή παράδοση πραγματοποιείται για να αποκαλύψει στις άγαμες κοπέλες την ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου.
Την παραμονή του Αϊ Γιαννιού τα αγόρια της γειτονιάς άναβαν τρεις μεγάλες φωτιές στη σειρά, μόλις άρχιζε να σουρουπώνει. Για προσανάμματα χρησιμοποιούσαν τα Μαγιάτικα στεφάνια που έφερναν τα κορίτσια. Πάνω από τις φωτιές πηδούσανε όλοι. Αμέσως μετά, οι ανύπαντρες κοπέλες μαζεύονταν και ανέθεταν σε κάποιο μέλος της συντροφιάς, να φέρει από το πηγάδι ή την πηγή το «αμίλητο νερό». Το έλεγαν αμίλητο, γιατί κατά τη μετάβαση των κοριτσιών στη βρύση και κατά την επιστροφή, δεν έπρεπε να μιλήσουν. Επιστρέφοντας στο σπίτι όπου γινόταν ο κλήδονας, άδειαζαν το νερό σε πήλινο δοχείο στο οποίο η κάθε κοπέλα έριχνε από ένα αντικείμενο ριζικό ή σημάδι, όπως δαχτυλίδι, σκουλαρίκι, κουμπί, δαχτυλήθρα κτλ. Στη συνέχεια κάλυπταν το δοχείο με ένα πανί και το έβαζαν σε κάποιο σημείο μέσα στο σπίτι ή στο φούρνο ή το κλείδωναν με κλειδαριά. Την ίδια νύχτα λέγεται ότι τα κορίτσια βλέπουν στα όνειρά τους το μελλοντικό τους σύζυγο.
Ανήμερα, άνοιγε ο κλήδονας από εκείνον που το κλείδωσε. Τα αντικείμενα καθώς έβγαιναν με τυχαία σειρά στο κάθε ένα απαγγέλλανε ένα αυτοσχέδιο δίστιχο-προφητεία για τον κάτοχο του σημαδιού.
Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος στο Μαρούσι
Στην περιοχή του ΚΑΤ βρίσκονται τα ερείπια του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου. Είχε οικοδομηθεί πάνω σε αρχαίο κτίσμα και σήμερα σώζονται μόνο λίγα απομεινάρια από πέτρες. Εκτιμάται πως ανήκε σε γαιοκτήμονα ή μέλη της οικογένειάς του και πως πιθανότατα καταστράφηκε από τις λεηλασίες των Τούρκων κατακτητών.
«Ένα κερί στο προσκυνητάρι του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου» γράφει ο Ν. Ι. Κωστάρας σε φύλλο του Αθμόνιου Βήματος «Η Ελληνική παράδοση είναι η πρώτη, βαθύτερη και ισχυρότερη ρίζα του Εθνικού μας δένδρου. Οι μαρουσιώτες ακόμη κρατούν τις παραδόσεις τους, τις ρίζες των προγόνων τους. Σέβονται τα μνημεία τους, όπως τα ερείπια ενός αρχαίου νεκροταφείου και μιας κατεστραμμένης εκκλησίας του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, που βρίσκονται ανατολικά του Ηλεκτρικού Σταθμού του ΚΑΤ στη συμβολή των οδών Θράκης και Σουλίου και μαρτυρεί ένα προσκυνητάρι του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου σε μια όαση πράσινης ομορφιάς. Ο Σύλλογος «Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος» σε συνεργασία με τη Δημοτική Αρχή μετέτρεψαν το χώρο αυτό σε χώρο ανταποκρινόμενο στην ιερότητά του.
Σ’ αυτό το χώρο, εκτάσεως δέκα στρεμμάτων, υπάρχει Τύμβος, κάτωθεν του οποίου υπάρχουν τα ερείπια παλαιού Ναού του Αγίου Ιωάννου, καταστρέφοντος υπό των Τούρκων αλλά και νεκροταφείο ενώ στον τοπογραφικό χάρτη αναφέρεται ως «μνηματάκια». Επίσης, οι συμβολαιογραφικές πράξεις επιβεβαιώνουν τη μαρτυρία του ιερού χώρου.
Οι κάτοικοι της περιοχής γνωρίζουν την ιερότητα του χώρου και από πολλά χρόνια περιέφραξαν και τοποθέτησαν Προσκυνητάρι με απώτερο σκοπό την ανέγερση εκκλησίας. Άλλωστε γι’ αυτό πρόσφατα συνεστήθη «Ερανική Επιτροπή Ανεγέρσεως Ιερού Ναού Αγίου Ιωάννου Προδρόμου – ευχαριστίες στις αξιότιμες κυρίες για την πετυχημένη οργάνωση. Το ευχάριστο είναι ότι η Δημοτική Αρχή συμπαρίσταται στην προσπάθειά τους μαζί με τους κατοίκους της περιοχής, που επιδιώκουν με την ανέγερση του Ναού να αποκτήσουν δική τους ενορία. Ο χώρος υπάγεται σήμερα στην ενορία της «Παναγίας».
Και όπως γράφει ο Μαρουσιώτης αρχαιοδίφης Γεώργιος Πάλλης: «Ο Άγιος Ιωάννης χτίστηκε σε χώρο όπου προϋπήρχαν αρχαιότητες, πιθανότατα αρχαίο νεκροταφείο. Αυτό αποδεικνύουν τα εξής: α. Οι διάσπαρτοι αρχαίοι λίθοι που βρίσκονται στα κατάλοιπα του ναού. β. η παλαιά ονομασία της περιοχής «μνηματάκια», η οποία διατηρεί την ανάμνηση ύπαρξης νεκροταφείου σε τούτο το σημείο. γ. η ανακάλυψη ερείπιου τάφου στο οικοδομικό τετράγωνο, όπου βρίσκονται τα ερείπια». Και προσθέτει ότι αυτή την άποψη επιβεβαιώνουν δύο ακόμη στοιχεία: η επιγραφή από τον τάφο της Ρηγίλλης, συζύγου του Ηρώδη Αττικού (101 – 177 μ.Χ.). Πρόσφατα έγιναν ανακαλύψεις Ανακτόρου του Ηρώδου Αττικού στην Λουκού Αρκαδίας από τον καθηγητή της αρχαιολογίας Θεόδωρο Σπυρόπουλο.
Επίσης από το ναό του Αγίου Ιωάννου προέρχεται και το επιτύμβιο μνημείο του Κάρπου, γιου του Απολλώνιου, από τη Μίλητο. Πρόκειται για στήλη με ανάγλυφο, σπασμένη στο ύψος των ώμων του εικονιζόμενου. Πάνω από το κεφάλι φέρει την επιγραφή: ΚΑΡΠΟΣ ΑΠΟΛΛ[Ι]ΟΝ ΜΕΙΛΗΣΙΟΣ (10 – 20 μ.Χ.).
«Από όλα αυτά τα στοιχεία επιβεβαιώνεται η άποψη ότι η περιοχή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου (του οποίου οι περίοικοι σήμερα εορτάζουν με μια υπαίθρια θρησκευτική εκδήλωση ως Πρόδρομο) υπήρξε κατά την αρχαιότητα – κυρίως στα χρόνια της Ρωμαιοκρατίας – νεκροταφείο».
Η παρουσία του Δημάρχου Αμαρουσίου κ. Γ. Πατούλη και η αποδοχή για την έγερση ναΐσκου καταχειροκροτήθηκε από τους πιστούς. Μια προσφορά πολιτισμού, διατηρώντας τις ελληνορθόδοξες παραδόσεις μας. Του Αγιανιού του Ριγανά, του Κλήδονα με το «αμίλητο νερό», με τις φωτιές τ’ Αγιάννη, με το κάψιμο της «Ειρεσιώνης»… ένα κέντρισμα, στέκι – εργαστήρι της πολιτιστικής παράδοσης που πρέπει να διατηρηθεί. Το προσκυνητάρι είναι το χρυσάφι του χθες, που χρειάζεται να αξιοποιήσουμε όπως το διατήρησαν οι πρόγονοί μας.. Μην ξεχνάμε πάντοτε ένα κερί στις 23 Ιουνίου στην «Εσπερινή Παράκληση» για τη μνήμη του Αγίου. Επίσης μια ηθική αλλά και δικονομική συμπαράσταση στην πολιτιστική και θρησκευτική υπαίθρια εκδήλωση».
Πηγή το βιβλίο του Δήμου Αμαρουσίου και της ΑΘΜΟΝΙΟΝ ΕΚΔΟΤΙΚΗΣ με τίτλο “Ένα κερί στις εκκλησιές του Μαρουσιού”
