Η συμφωνία με τις ΗΠΑ για τη δημιουργία ενός νέου μεγάλου λιμανιού στην Ελευσίνα, με αμερικανική χρηματοδοτική παρουσία και έντονο ανταγωνιστικό αποτύπωμα ως προς την κινεζική COSCO, ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο για τη λιμενική πολιτική της Ελλάδας (όχι οπωσδήποτε το καλύτερο ως προς τα εθνικά συμφέροντα).
Το έργο, όπως παρουσιάζεται, φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν δεύτερο εθνικό πόλο στη Αττική, λειτουργώντας κυρίως ανταγωνιστικά ως προς τον Πειραιά. Η συμμετοχή της αμερικανικής DFC και η διεύρυνση του ρόλου της ONEX δημιουργούν μια δυναμική που συνδέεται με τις αμερικανικές επιδιώξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, με βασικό στόχο τη δημιουργία εναλλακτικών διαδρόμων απέναντι στην κινεζική επιρροή στον Πειραιά.
- ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
Η Ελευσίνα βρίσκεται ήδη στο κέντρο ενός μεγάλου βιομηχανικού και ενεργειακού συμπλέγματος, γεγονός που ενισχύει τα επιχειρήματα για την σκοπιμότητα ενός πολυλειτουργικού λιμανιού 400 στρεμμάτων.
Η προτεινόμενη σιδηροδρομική διασύνδεση με το εθνικό δίκτυο και το Θριάσιο Πεδίο ενισχύει τη λειτουργία της περιοχής ως logistics hub, που θα συνδυάζει εμπορευματικές ροές, ενεργειακές υποδομές, ναυπηγοεπισκευαστικές δραστηριότητες και υπηρεσίες υψηλής τεχνολογίας.
Η ενίσχυση τέτοιων υποδομών αναμένεται να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, να αναβαθμίσει το βιομηχανικό προφίλ της Δυτικής Αττικής και να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης.
- ΣΟΒΑΡΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
Ωστόσο, το νέο mega-project δεν στερείται μειονεκτημάτων. Η ήδη επιβαρυμένη περιοχή της Δυτικής Αττικής αντιμετωπίζει χρόνιες περιβαλλοντικές πιέσεις και η περαιτέρω συγκέντρωση βαριάς βιομηχανικής δραστηριότητας θέτει εύλογους προβληματισμούς.
Παράλληλα, η δημιουργία ενός ακόμη μεγάλου λιμανιού στο Λεκανοπέδιο ενισχύει το μοντέλο αθηνοκεντρικού συγκεντρωτισμού, απορροφώντας επενδυτικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς πόρους σε βάρος των περιφερειών και ιδιαίτερα της Βόρειας Ελλάδος (που είναι ζωτικό εθνικό συμφέρον να ενισχυθεί).
Η Ελευσίνα, όσο σημαντική κι αν είναι, δεν μπορεί να παίξει τον ρόλο που κατέχουν γεωγραφικά τα βόρεια λιμάνια ως πύλες προς τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη.
- Η ΠΛΕΟΝ ΣΥΜΦΕΡΟΥΣΑ ΕΘΝΙΚΑ ΠΡΟΤΑΣΗ
Εδώ έρχεται η εναλλακτική πρόταση για ενίσχυση των λιμένων Θεσσαλονίκης, Καβάλας και Αλεξανδρούπολης. Αυτή η τριπλή λιμενική συστάδα μπορεί να προσφέρει στην Ελλάδα στρατηγικά πλεονεκτήματα που δεν είναι εφικτά μέσω ενός νέου Ατικο-κεντρικού έργου.
Η Θεσσαλονίκη διαθέτει ήδη ισχυρή εμπορική ταυτότητα και φυσική πρόσβαση στο ευρωπαϊκό βορρά, η Καβάλα μπορεί να αποτελέσει σημείο ενεργειακής και ακτοπλοϊκής σύνδεσης με σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης LNG και διαμετακομιστικού ρόλου, ενώ η Αλεξανδρούπολη έχει εξελιχθεί σε κομβικό σημείο για τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, τόσο για ενεργειακούς σκοπούς (αποθήκευση και παροχή LNG στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης) όσο και για στρατιωτική μετατόπιση Νατοϊκών δυνάμεων προς Βουλγαρία και Ρουμανία κλπ.
Η ενίσχυση αυτών των τρίων λιμανιών δημιουργεί έναν ισχυρό Βορειοελλαδικό διάδρομο που μπορεί να διεισδύσει βαθιά στις αγορές της Σερβίας, της Βόρειας Μακεδονίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, ακόμη και της Ουγγαρίας και της Κεντρικής Ευρώπης. Πρόκειται για αγορές που αναζητούν εναλλακτικές διόδους από τη Μεσόγειο, ειδικά μετά τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις της τελευταίας δεκαετίας.
Ένα τέτοιο σχέδιο θα έφερνε στην Ελλάδα όχι μόνο οικονομικά οφέλη, αλλά και πολύτιμη γεωπολιτική επιρροή στα Βαλκάνια και στην κεντρική Ευρώπη (που είναι πολύτιμη και την έχουμε ανάγκη έναντι των διεκδικητικών προσπαθειών της Τουρκίας στα Βαλκάνια και στην Θράκη), καθιστώντας τη χώρα μας κρίσιμο δίαυλο εμπορίου και ενέργειας στον ευρωπαϊκό χώρο.
Την ίδια στιγμή, θα συνέβαλε καθοριστικά στην αποσυμφόρηση του κέντρου, στη διάχυση ανάπτυξης προς τη Βόρεια Ελλάδα και στη δημιουργία ενός πραγματικά πολυκεντρικού μοντέλου οικονομικής οργάνωσης, στην αποσυμφόρηση της ναυτιλιακής κίνησης στον Σαρωνικό, και την εγκαθίδρυση γεωχωρικών ναυτιλιακών δραστηριοτήτων, εξαιρετικά σημαντικών για την παγίωση της δικαιοδοσίας μας στον Αιγιακό χώρο.
- ΚΑΤΑΛΗΓΟΝΤΑΣ
Με βάση όλα τα παραπάνω, η Ελευσίνα αποτελεί μεν ένα σημαντικό έργο αλλά περιορισμένης γεωστρατηγικής εμβέλειας και εθνικού συμφέροντος, σε σχέση με τη Βόρεια λιμενική ανάπτυξη των λιμανιών της χώρας μας.
Η Ελλάδα χρειάζεται πράγματι έναν ισχυρό δεύτερο εθνικό πόλο, αλλά ίσως είναι πιο ωφέλιμο αυτός ο πόλος να βρίσκεται στη Βόρεια Ελλάδα και όχι σε ακόμα ένα σημείο γύρω από την Αθήνα.
Η επιλογή δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι επιλογή εθνικού προσανατολισμού και οφείλουμε να υποστηρίξουμε τα εθνικά συμφέροντα προς έναντι άλλων χωρών, με μία έξυπνη και αμοιβαία συμφέρουσα διαπραγμάτευση.
