- Η ανακοίνωση της εκεχειρίας
Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε χθες βράδυ στα κοινωνικά δίκτυα πως οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε μια “εντελώς ολοκληρωτική κατάπαυση” στην «12ήμερη μάχη», μέσω της διαμεσολάβησης του Κατάρ. Ο Τραμπ μιλάει για φάσεις: πρώτα παύση προσβολών εκ μέρους του Ιράν, στη συνέχεια παύση και εκ μέρους του Ισραήλ, και μετά πλήρης κατάπαυση.
Το Ιράν, όμως, απάντησε διά στόματος υπουργού Εξωτερικών Αμπάς Αραγκίτσι ότι δεν έχει υπογραφεί κανένα τελικό σύμφωνο, προθεσμία για πολιτική ή στρατιωτική παύση θα τηρηθεί μόνο εάν το Ισραήλ σταματήσει πρώτα τις επιθέσεις. Λίγο μετά, η ιρανική κρατική τηλεόραση μετέδωσε ότι η εκεχειρία «επιβλήθηκε στον εχθρό», μετά την απάντηση των Φρουρών της Επανάστασης στις επιθέσεις των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Δεν ανέφερε πότε τίθεται σε ισχύ η εκεχειρία, ούτε αν υπάρχει επίσημη συμφωνία με τις ΗΠΑ ή το Ισραήλ.
Επιπλέον, η παρουσιάστρια ισχυρίστηκε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ζήτησε την εκεχειρία «με τρόπο ικετευτικό», λίγο μετά τις ιρανικές επιθέσεις στη στρατιωτική βάση Al Udeid στο Κατάρ.
Ο Νετανιάχου με δήλωσή του επιβεβαίωσε τα λεγόμενα του Τραμπ, αλλά δεν έδωσε περισσότερα στοιχεία, αναμένοντας προφανώς την αντίδραση του Ιράν.
- Αιματηρά συμβάντα αμέσως μετά την ανακοίνωση Τραμπ
Παρά την ανακοίνωση, ρουκέτες και πύραυλοι εξακολούθησαν να πέφτουν μέχρι σήμερα το πρωϊ:
- Ιρανικές επιθέσεις τη νύχτα έπληξαν την Be’er Sheva του Ισραήλ, προκαλώντας 3 θανάτους.
- Παράλληλα, αεροπορικές επιδρομές του Ισραήλ εναντίον στόχων στο Ιράν συνεχίσθηκαν, ειδικά γύρω από την Τεχεράνη και την περιοχή Fordow.
- Η Λογική Τραμπ για την κατάπαυση;
Ο Τραμπ παρουσιάζει την κατάπαυση σαν αποτέλεσμα της αμερικανικής «ισχύος deterrence» μέσω των βομβαρδισμών – την αποκάλεσε «επιστροφή στην ειρήνη χάρη στις ΗΠΑ».
Ωστόσο, η χρήση συμβολικών εκφράσεων (π.χ. «12 Day War», «complete ceasefire») μπορεί να παίζουν επικοινωνιακό ρόλο παρά ουσιαστικό πολιτικό αποτέλεσμα.
- Συμπέρασμα – Η κατάσταση παραμένει ρευστή
- Κατάπαυση ανακοινώθηκε, αλλά δεν επιβεβαιώθηκε από τις εμπλεκόμενες πλευρές.
- Μολονότι μειώθηκαν οι συγκρούσεις, ο μηχανισμός υλοποίησης του της τελικής συμφωνίας είναι αμφίβολος.
- Η πολιτική αξία για τον Τραμπ είναι μεγάλη, αλλά σε στρατιωτικό επίπεδο, το πεδίο παραμένει επικίνδυνα ασταθές.
- Χωρίς σαφή αλληλουχία δράσεων και επιβεβαιώσεις, το η εκεχειρία με κατάπαυση πυρός (ceasefire) κινδυνεύει να καταλήξει προσωρινό ή προσωποποιημένο γεγονός.
- Σημεία προβληματισμού
- Εάν και πότε το Ιράν θα σταματήσει πρώτα τους βομβαρδισμούς.
- Αν η ισραηλινή στρατιωτική διοίκηση ακολουθήσει ή δεν προβεί σε αντίποινα για οιεσδήποτε καθυστερήσεις ή ανακολουθίες εκ μέρους του Ιράν.
- Αν μπορέσει να υπάρξει γραπτό ή σιωπηλό διεθνές πλαίσιο για εφαρμογή της εκεχειρίας.
- Τι λένε τα Ιρανικά και τα Ισραηλινά ΜΜΕ
α) Ιρανικά ΜΜΕ – Διάχυτη επιφυλακτικότητα
- Το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο του Ιράν ανέφερε ότι η κατάπαυση έχει ξεκινήσει, αναφέροντας ότι εκτοξεύτηκε μια “τελευταία παρτίδα” πριν την υποτιθέμενη παύση .
- Όμως, ο ΥΠΕΞ Αμπάς Αραγκίτσι ανέφερε ξεκάθαρα: «Δεν υπάρχει συμφωνία, δεν λάβαμε επίσημη πρόταση». Το Ιράν θα σταματήσει μόνο αν πρώτα τερματιστούν οι ισραηλινές επιθέσεις .
- Παρά το στρατιωτικό τέλος των χτυπημάτων σύμφωνα με κρατικές αναφορές, ταυτόχρονα γίνονται εκκλήσεις για διατήρηση επαγρύπνησης και προετοιμασία για το επόμενο βήμα .
- Οι ιρανικές αρχές και τα κρατικά ΜΜΕ στέλνουν μικτά μηνύματα: ενώ μεταδίδουν την εικόνα “ειρήνης”, παράλληλα επιμένουν ότι ΔΕΝ υπάρχει επίσημη συμφωνία και η παύση είναι υπό όρους.
β) Ισραηλινά ΜΜΕ – Σιωπηρή αποδοχή της εκεχειρίας αλλά υπό όρους
- Ούτε το Ισραήλ έχει εκδώσει επίσημη ανακοίνωση. Αναφέρουν μόνο πως δεν καταγράφηκαν νέες επιθέσεις μετά τις πρώτες πρωινές ώρες της Τεχεράνης .
- Δημοσιογραφικές πηγές υποστηρίζουν πως ο Νετανιάχου φαίνεται θετικός σε εκεχειρία, υπό τον όρο τερματισμού των επιθέσεων από το Ιράν .
- Η ισραηλινή στρατιωτική διοίκηση εμμέσως αποδέχθηκε την κατάπαυση, εφόσον δεν υπήρξαν νέες εκτοξεύσεις .
- Κράτος και ΜΜΕ δείχνουν μια επιφυλακτικά θετική στάση, αλλά χωρίς επίσημο κείμενο ή υπογραφή, και με σαφείς προϋποθέσεις.
γ) Αμερικανικά ΜΜΕ – Αντιπαράθεση για την πολιτική & στρατηγική επιτυχία
- Τα συντηρητικά μέσα (π.χ. New York Post) επαινούν την εκεχειρία: την παρουσιάζουν ως δικαίωση της πολιτικής Τραμπ, αναφέροντας ότι η στρατιωτική παρέμβαση «επιτάχυνε το τέλος» του πολέμου .
- Αναλυτές στο Axios περιγράφουν την κίνηση ως «Headfake» — δηλαδή ένα τέχνασμα— ενισχύοντας την ιδέα ότι πρόκειται για στρατηγική αποπροσανατολισμού.
- Οι επιχειρηματικές εκθέσεις (όπως Business Insider) σημειώνουν τη σημαντική πτώση των τιμών πετρελαίου (3%), αξιολογώντας πως αυτό δείχνει ότι οι αγορές εμπιστεύονται μέρος της έννοιας εκεχειρίας .
- Οι Financial Times υπογραμμίζουν την «ανακόλουθη» και χαοτική αντίδραση πολιτικής–στρατιωτικής ηγεσίας των ΗΠΑ: από την κλιμάκωση στην αιφνίδια διπλωματία μέσα σε 48 ώρες .
- Τα αμερικανικά μέσα είναι διχασμένα: συντηρητικά ινδάλματα βλέπουν πολιτική επιτυχία, αναλυτικές πλατφόρμες αμφισβητούν τη συνέπεια και οι αγορές προσαρμόζονται – ήδη ενσωματώνοντας την εκεχειρία στις τιμές.
ΚΑΤΑΛΗΓΟΝΤΑΣ
Σε αυτό το εύθραυστο τοπίο, η κατάπαυση μπορεί εύκολα να καταρρεύσει αν κάποια πλευρά παρεκκλίνει από τις «συμφωνημένες» συνθήκες, εφόσον δεν είναι αποτυπωμένες σε δεσμευτικό κείμενο συνθήκης. Συνεπώς οι διεθνείς διαμεσολαβητές είναι κρίσιμοι μέχρι τώρα, ίσως όχι για υπογραφή συνθήκης, αλλά για τη διατήρηση της σιωπηρής ισορροπίας.
