Η Daisy είναι μια πολύ γνωστή τηλεοπτική διαφήμιση, η οποία προβλήθηκε το 1964 στην προεδρική εκστρατεία του Lyndon B. Johnson.
Ένα κοριτσάκι στέκεται σε ένα λιβάδι, με πουλιά να κελαηδούν στο βάθος ενώ αυτό μαζεύει μαργαρίτες και μετράει αδέξια τα πέταλα μουρμουρίζοντας «μ’ αγαπά δεν μ’ αγαπά»;
Όταν φτάνει στο «εννιά», μια δυσοίωνη ανδρική φωνή ξεκινά μια αντίστροφη μέτρηση εκκίνησης πυροδότησης, 10,9,8,7,6….
Το βλέμμα του κοριτσιού στρέφεται προς τον ουρανό και η κάμερα ζουμάρει στο μάτι της μέχρι η κόρη της να μαυρίσει την οθόνη.
Καθώς η αντίστροφη μέτρηση φτάνει στο μηδέν, βλέπουμε την λάμψη μίας πυρηνικής έκρηξης κι το απειλητικό μανιτάρι της να ξεπηδάει και το ωστικό κύμα να διαλύει τα πάντα.
Ενώ μαίνεται η καταιγίδα, ακούγεται ο ίδιος ο υποψήφιος πρόεδρος Johnson να λέει:
“Αυτό είναι τα διακύβευμα (των εκλογών)! Για να φτιάξουμε έναν κόσμο στον οποίο όλα τα παιδιά του Θεού μπορούν να ζήσουν ή να πάνε στο σκοτάδι. Πρέπει είτε να αγαπάμε ο ένας τον άλλον είτε να πεθάνουμε.”
Μια άλλη φωνή ακούγεται στη συνέχεια, “Ψηφίστε τον Πρόεδρο Τζόνσον στις 3 Νοεμβρίου. Το διακύβευμα είναι πολύ υψηλό για να μείνετε σπίτι.”
Θυμήθηκα την διαφήμιση αυτή, με αφορμή τον τρόπο που παρουσιάζονται τα γεγονότα στην δημόσια σφαίρα (ΜΜΕ, πολιτική, κλπ), όπου υπερτονίζονται καταστάσεις, επιλέγονται λέξεις και εκφορά λόγου με αυξανόμενη ένταση της φωνής, με τρόπο που προκαλούν φόβο, ανησυχία και σοκάρουν.
Γράφει κάπου ως προμετωπίδα σε ένα άρθρο:
«Η Τουρκία θα «κτυπήσει» την Ελλάδα!
Φυσικό είναι να ανησυχήσει κάποιος και να διαβάσει πως η Τουρκία θα «κτυπήσει» την Ελλάδα. Και τι λέει το άρθρο τελικά;
Ότι ο σεισμός που έγινε στην Κωνσταντινούπολη μπορεί να προκαλέσει και σεισμό και στην Ελλάδα.
Οι άνθρωποι έχουν μια ισχυρή εσωτερική τάση (η οποία δημιουργήθηκε από την εξέλιξή τους) να ανησυχούν όταν αντιλαμβάνονται κάποιον κίνδυνο ή όταν εφιστάται η προσοχή τους σε κάποιον κίνδυνο. Το αποτέλεσμα ενισχύεται, όταν οι πληροφορίες που παρέχονται αφειδώς είναι ανεπεξέργαστες και αβασάνιστες, με αποτέλεσμα να εντείνουν την ανησυχία και τον φόβο σχετικά με υπάρχοντες κι επερχόμενους κινδύνους.
Ο φόβος είναι ένα ισχυρό συναίσθημα και μέσω αυτού μπορούν να χειραγωγηθούν οι άνθρωποι για να κάνουν συναισθηματικές και όχι ορθολογικές επιλογές.
Οι διαφημιστικές καμπάνιες που επιδιώκουν την δημιουργία ανησυχίας και φόβου, (αναφέρονται ως διαφημίσεις σοκ), έχουν γίνει όλο και πιο δημοφιλείς (και κατά κόρον στην πολιτική) γιατί είναι μία αποτελεσματική μέθοδος πειθούς .
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Αναπαρήγαγα επίτηδες αυτόν το παραπλανητικό τίτλο, για να διαπιστώσετε πόσο καλά λειτουργεί η δημιουργία ανησυχίας και φόβου. Διαβάζοντας τον μπορεί να είπατε, για να γράφει κάτι τέτοιο ένας ορθολογικός αρθρογράφος θα έχει κάτι ανησυχητικό να μας πει. Ας δούμε τι λέει!!!
Ναι έχω!
Η ακριβής πληροφόρηση, η υπεύθυνη καλή ενημέρωση, η κριτική αξιολόγηση των πραγμάτων, η ενσυνείδητη συμπεριφορά και η δημιουργική αμφισβήτηση είναι τα εργαλεία για να καταπολεμήσουμε τα φοβικά σύνδρομα, τα οποία τεχνηέντως προσπαθούν κάποιοι να δημιουργήσουν, για διαφορετικούς σκοπούς ο καθένας, και μας βομβαρδίζουν πανταχόθεν καθημερινά.
